Գարդմանք (տարածքային էթնիկ միավոր)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գարդման (այլ կիրառումներ)

Գարդմանք, որոշ ուսումնասիրողների առաջ քաշած եզրույթ, որը վերաբերում է Ադրբեջանի կազմում մնացած հայկական էթնոսի պատմական բոլոր տարածքներին[1][2], որը բռնի հայաթափվել է 1989-1990 թվականներին[3][4][5][Ներկայացնել մեջբերում][6]։

Գարդմանում է գտնվում է չորս Տիգրանակերտերից մեկը[7][8][9][10], որը հիմնադրել է Տիգրան Բ Մեծմ.թ.ա. 95 - մ.թ.ա. 55 թվականներին։

Գարդմանքի հուշարձանները խմբագրել

Գարդմանքը հարուստ էր հայկական բազմաթիվ հուշարձաններով, որոնցից շատերը պահպանվել են մինչ այսօր՝ թեկուզ կիսավեր։

Գարդմանքի հուշարձանների ուսումնասիրություններով զբաղվել է Սամվել Կարապետյանը՝ իր հիմնած «Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի» աջակցությամբ։ Նա հրապարակվել է Գարդմանքի հայկական հուշարձանների (տաճարներ, եկեղեցիներ, վանքեր, մատուռներ, գերեզմանոցներ) ուսումնասիրությունների արդյունքներն ու բնակավայրերի մասին տեղեկությունները[11]։

Լուսանկարներ խմբագրել

Գարդմանում հայտնաբերված գտածոներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Карапетян Сергей Арменакович, «Арцах, Гардман, Нахиджеван – триединая формула территориальной целостности Восточной Армении» сборник публикаций, Ереван 2008․ :Обшеизвестно, что раньше, в прошлом из поля зрения науки и политики выпала такая важная проблема, как правдивое и честное освещение социально–экономической и общественно–политической истории восточных краев Республики Армения – Арцаха, Гардмана, Нахиджевана и вообще армянского вопроса․ Не потому ли такой стойкий интерес к этой проблеме наблюдается сегодня? Как бы стремясь вернуть упущенное, благодаря так називаемой «перестройке и гласности», стали появляться публикации, посвященные, в частности, широкомы спектры арцахско–гардманско–нахиджеванской проблемы․․․․ ::Вот и в последнее времяя в Республике Армения все чаще приходится слышать или читат о том, что ее рукаводство еще в начале 20–х годов прошлого столетия, якобы предав национальные интересы армянцкого народа, позволило Азербайджану, не без помощи других заинтересованных сторон, сделать «неотьемлемой частью» своей территории Арцах, Гардман и Нахиджеван․․․․
  2. «Արցախի և Գարդմանի տարածքային, տնտեսական և էթնիկական ամբողջականության իրավաքաղաքական հիմքերը», Պայքար ամսագիր, թիվ 1, Երևան 1997։
  3. «Գարդմանի կանչ» թերթ, 2008 թ. նոյեմբեր
  4. «Գարդմանի կանչ» թերթ, 2013 թ. դեկտեմբերր
  5. «Շահագործման տեսությունը և աշխարհաքաղաքական կանխատեսումը», Արման Մելիքյան, Երևան 2007 թ․
  6. «Կոչ աշխարհասփյուռ գարդմանցիներին», Պայքար ամսագիր, թիվ 1, Երևան 1997։
  7. Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 227։
  8. «Խաչատրյան Ժ. Դ., Հակոբյան Ն. Ֆ.Հնագիտություն և ազգագրություն, Տիգրանակերտ մայրաքաղաքը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  9. 8-րդ դարում Արցախի Տիգրանակերտն ուներ մեծաքանակ բնակչություն
  10. Բարում և Բարսում զյուղերի շրջանի մանրատեղանունների քարտեզ, «Գարդմանք» ամսաթերթ, 1996 N 3, էջ 7։
  11. «Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի կայք». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.