Գաղութային վերածնունդ

Գաղութային վերածնունդ, ճարտարապետական ոճ, որը ձգտում է վերակենդանացնել ամերիկյան գաղութային ճարտարապետության տարրերը։

Հիշատակի քաղաքապետարան, Օբերն, Նյու Յորք, կառուցվել է 1929–1930 թվականներին գաղութային վերածննդի ոճով:

Գաղութային վերածննդի ոճի սկիզբը հաճախ վերագրվում է 1876 թվականի հարյուրամյա ցուցահանդեսին, որը ամերիկացիների մեջ արթնացրեց իրենց գաղութային անցյալի ճարտարապետական ավանդույթները։ Գաղութային վերածննդի բավական փոքր թվով տներ կառուցվել են 1880-1910 թվականներին, մի ժամանակաշրջան, երբ թագուհի Աննայի ոճի ճարտարապետությունը գերիշխող էր Միացյալ Նահանգներում։ 1910-1930 թվականներից գաղութային վերածնունդ շարժումը վերելք ապրեց, այս ժամանակահատվածում գաղութային վերածննդի ոճով կառուցվեց ԱՄՆ տների շուրջ 40%-ը։ Հետպատերազմյան անմիջական շրջանում (1950-1960-ականների սկիզբ), գաղութային վերածննդի տները շարունակվում էին կառուցվել, բայց պարզեցված ձևով։ Ներկայումս, բազմաթիվ նոր ավանդական տներ ստացվում են գաղութային վերածննդի ոճերից։

Չնայած գաղութային վերածննդի ոճում գերիշխող ազդեցությունը գեորգիական և դաշնային ճարտարապետությունն է, գաղութային վերածննդի տները նույնպես ավելի փոքր չափով են նկարվում հոլանդական գաղութային ոճից և հետմիջնադարյան անգլիական ոճերից։ Գաղութային վերածննդի տները հաճախ ունեն ընտրողական ոճ` ազատորեն համատեղելով այս նախատիպերից մի քանիսը։

Չնայած նրան, որ կապված է ճարտարապետական շարժման հետ, «գաղութային վերածնունդը» վերաբերում է նաև պատմական պահպանությանը, լանդշաֆտային ճարտարապետությանը և այգու ձևավորմանը, ինչպես նաև դեկորատիվ արվեստի շարժումներին, որոնք ընդօրինակում կամ ոգեշնչում են գաղութային ձևերը։

Սիրիլ Մ. Հարիսի ամերիկյան ճարտարապետություն. Պատկերազարդ հանրագիտարանը նշում է, որ «Գաղութային վերածննդի տները սովորաբար իրենց նախատիպերի բավականին ազատ մեկնաբանության արդյունք են, դրանք հակված են ավելի մեծ լինել, կարող են էապես տարբերվել տներից, որոնց ձգտում են ընդօրինակել, և հաճախ չափազանցեցնում են ճարտարապետական մանրամասները»։

Պատկերասրահ

• 
  Պատմական Ռոբինսոն սրահը Լուիզիանայի Տեխ համալսարանում `Ռուստոնում, Լուիզիանան անվանվել է հաստատության երկրորդ նախագահ ՝ Ուիլյամ Քլայբորն Ռոբինսոնի պատվին:
• 
  Գաղութային վերածննդի փոստային բաժանմունք Հեյթսվիլում, Մերիլենդում:
• 
  Հենրի Մ. Ջեքսոնի գաղութային վերածննդի տունը Վաշինգտոնի Էվերեթ քաղաքում:
• 
  Դելավեր քաղաքի համալսարան Բրաունի և Սիֆերդի նստավայրերի սրահները: Կենտրոնական համալսարանի մեծ մասը կառուցվել է գաղութային վերածննդի ոճով:
• 
  Փոքր Սպիտակ տունը, Ֆրանկլին Դ. Ռուզվելտի առանձնարանը Ջորջիա նահանգի Ուարմ Սփրինգս քաղաքի մոտակայքում:
• 
  Կիսկո լեռան գյուղի սրահը:
• 
  Վայսի կենտրոն, քաղաք, որը պատկանում էր Քոնեքթիքութ նահանգի Մանչեսթեր քաղաքին, նախկին փոստային բաժանմունք էր: Այն պատրաստված է աղյուսից, կրաքարե ներկով և պարունակում է նախասրահ:
• 
  Ռոբերտ Ստրանահանի նստավայրը Տոլեդոում, Օհայոում, որն այժմ Վայլդվուդ Փրեզերվ մատրոպարկի մի մասն է:

Հետագա ընթերցում

• Alan Axelrod, ed. The Colonial Revival in America. New York: W.W. Norton, 1985.
• William Butler, Another City Upon a Hill: Litchfield, Connecticut, and the Colonial Revival
• Karal Ann Marling, George Washington Slept Here: Colonial Revivals and American Culture, 1876–1986, 1988.
• Richard Guy Wilson and Noah Sheldon, The Colonial Revival House, 2004.
• Richard Guy Wilson, Shaun Eyring and Kenny Marotta, Re-creating the American Past: Essays on the Colonial Revival, 2006.

Ծանոթագրություններ

• Cyril M. Harris, American Architecture: An Illustrated Encyclopedia (W.W. Norton: 1998).
• Virginia Savage McAlester, A Field Guide to American Houses: The Definitive Guide to Identifying and Understanding America's Domestic Architecture (Knopf: 2017).