Գաբրիել Մենևիշյան
Գաբրիել Գևորգի Մենևիշյան (Բյուզանդ, ապրիլի 3 (15), 1864[1], Կոստանդնուպոլիս[1] - նոյեմբերի 14, 1936[1], Նովի Սադ, Սերբիա[1]), լեզվաբան, հայագետ։
Գաբրիել Մենևիշյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | ապրիլի 3 (15), 1864[1] Կոստանդնուպոլիս[1] |
| Մահացել է | նոյեմբերի 14, 1936[1] (72 տարեկան) Նովի Սադ, Սերբիա[1] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն և .png){kind=small} Սերբիա |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան, հայագետ և ուսուցիչ |
| Հաստատություն(ներ) | Հանդես ամսօրյա[1] |
| Տիրապետում է լեզուներին | հայերեն |
Կենսագրություն խմբագրել
1878 թվականին մեկնել է Վիեննա, 1882 թվականին դարձել միաբանության անդամ, իսկ 1887ին ստացել քահանայական ձեռնադրություն։ 1886-1889 թվականներին դասախոսել է միաբանության դպրոցում։ 1889 թվականին մեկնել է Կ․ Պոլիս, ապա՝ Զմյուռնիա և մինչև 1892 թվականը պաշտոնավարել տեղի Մխիթարյան դպրոցում։ 1892-1913 թվականներին՝ Կ․ Պոլսի Մխիթարյան դպրոցի ուսուցիչ, ապա՝ տնօրեն (որոշ ընդմիջումներով)։ 1895-1898 թվականներին եղել է «Հանդես ամսօրյա»-ի խմբագիրը։ 1913 թվականին Մխիթարյան միաբանության վարչությունը Մենևիշյանին ուղարկել է Նովի Սադ՝ միաբանության տնտեսական գործերը տնօրինելու։ Մենևիշյանն իր ուսումնասիրություններում քննել է հայերեն բառերի ծագումնաբանությունը, պարզաբանել ոսկեդարյան հայերենի, աշխարհաբարի քերականության և ուղղագրության որոշ հարցեր։ «Արդի լեզուագիտութիւնը» (հատոր 1, 1903) աշխատության մեջ շարադրել է ժամանակի լեզվաբանության նվաճումները։ Գրել է նաև «վոլափյուք» արհեստական լեզվի, գրելու արվեստի («Գիրք գրելու արուեստը», 1898), գրական քննադատության դերի և այլ խնդիրների մասին։ Մանկավարժական գրականության բնագավառում առանձնանում է Մենևիշյանի եռահատոր «Պատկերազարդ բնական պատմութիւն» (1897) դասագիրքը, որը ներառում է կենդանաբանությանը, բուսաբանությանն ու հանքաբանությանը վերաբերող նյութեր։ Հեղինակել է նաեւ այլ աշխատություններ՝ «Ազգաբանութիւն ազնուական զարմին Տիւզեանց» (1890), «Հայերէն լեզուի ուղղագրութեան խնդիրը» (1910), «Գրիգոր Մագիստրոսի «Գամագտականի» ամբողջական լուծումը» (1912)։ Մենևիշյանն անդրադարձել է նաև ազգագրական ու բանասիրական այլևայլ խնդիրների։ Կատարել է թարգմանություններ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 461)։ 
|