Բոլիվար (գլխարկ)

Բոլիվար (ֆր.՝ bolívar), ցիլինդր-գլխարկի տեսակ, Սիմոն Բոլիվարի անունից (1783-1830 թվականներ), ով 19-րդ դարի 10-20-ական տարիների Լատինական Ամերիայի ազգային ազատարարն է։

Պուշկինի ստորագրությունը — ինքնանկար Օնեգինի հետ Նևայի ամբարտակում

Սիմոն Բոլիվարը լայնեզր գլխարկներ չէր կրում

Նմանատիպ գլխարկները ստեղծվել են 1810-ական թվականներին, իսկ իրենց հայտնիության գագաթնակետին հասել են 1820-ական թվականներին։ «Մոսկովյան տելեգրաֆ»-ի № 2-ում ասվում է, որ «Նորաձևությունից դուրս են գալիս սև ատլասե գլխարկները, որոնք կոչվում են «Բոլիվար» գլխարկներ, որոնց փոխարեն կրում են սպիտակ գրոս դե Նեապոլ գլխարկներ. նրանք նույնպես լայնեզր են»։ Բոլիվար գլխարկները կրել են նաև կանայք։ Կանացի «սպիտակ ատլասից» գլխարկների մասին նույնպես նշվում է «Մոսկովյան տոլոգրաֆ»-ում (1825 թվական, № 5)։

Գրականության մեջ

Բոլիվարը հայտնվել է Ալեքսանդր Պուշկինի «Եվգենի Օնեգին» վեպում (1823-1831 թվականներ)։

Покамест в утреннем уборе,

Надев широкий боливар,

Онегин едет на бульвар

И там гуляет на просторе,

Пока недремлющий брегет

Не прозвонит ему обед.

Պուշկինի մեկնաբանությունը․ Գլխարկ à la Bolívar։ Թարգմանություն՝ գլխարկ ինչպես Լատինական Ամերիկայի Ազատարարի մոտ։

«Թշվառները» վեպում Վ. Հյուգոն գրում է, որ Բոլիվարի և Մորիլոյի պայքարի ժամանակ ռոյալիստները կրում էին նեղ եզրերով գլխարկներ, այսպես կոչված «մորիլո», իսկ լիբերալները՝ լայն եզրերով գլխարկներ՝ «բոլիվարներ»։

Սիմոն Բոլիվարը նկարների մեծամասնության մեջ պատկերված է ոչ թե լայնեզր գլխարկով, այլ իր ժամանակի համար նորաձև երկողմանի գլխարկով։ Ավելի հավանական է, որ նմանատիպ գլխարկները կրել է ոչ թե Բոլիվարը, այլ նրա՝ իսպանացիների դեմ պայքարելող գյուղական համայնքի կողմնակիցները։ Հայտնի լատինաամերիկացու անվան մեջ շեշտը դրվում է երկրորդ վանկի վրա՝ նրա մայրենի բասկերեն լեզվի նորմերին համապատասխան։

Գրականություն

• Андреева Р. П. Боливар // Энциклопедия моды. — СПб.: Литера, 1997. — С. 112. — ISBN 5-86617-030-2.
• Беловинский Л. В. Боливар // Иллюстрированный энциклопедический историко-бытовой словарь русского народа. XVIII — начало XIX в. / под ред. Н. Ерёминой. — М.: Эксмо, 2007. — С. 60. — 784 с. — 5000 экз. — ISBN 978-5-699-24458-4.
• Буровик К. А. Боливар // Красная книга вещей: Словарь. — М.: Экономика, 1996. — С. 73. — 215 с. — ISBN 5-282-01639-7.
• Буровик К. А. Боливар // Популярная энциклопедия вещей. Исторический магазин. — М.: Дрофа-Плюс, 2004. — С. 65. — 192 с. — 5000 экз. — ISBN 5-9555-0279-3.
• Глинкина Л. А. Боливар // Иллюстрированный словарь забытых и трудных слов русского языка: ок. 7000 единиц: более 500 ил. / Л. А. Глинкина; худож. М. М. Салтыков. — М.: Мир энциклопедий Аванта+, 2008. — С. 50. — 432 с. — ISBN 978-5-98986-208-5.
• Кирсанова Р. М. Болиар // Костюм в русской художественной культуре 18 — первой половины 20 вв.: Опыт энциклопедии / под ред. Т. Г. Морозовой, В. Д. Синюкова. — М.: Большая российская энциклопедия, 1995. — С. 45—46. — 383 с.: ил. с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-144-0.
• Кирсанова Р. М. Боливар // Розовая ксандрейка и драдедамовый платок: Костюм — вещь и образ в русской литературе XIX в. / Под ред. Э. Б. Кузьминой. — М.: Книга, 1989. — С. 50—51. — 286 с. — 55 000 экз. — ISBN 5-212-00130-7.