Բթառիճ

Բթառիճ, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Երզնկայի գավառում։ Գտնվում էր Քեշիդաղ ձորի մուտքի մոտ, Մըր լեռան հարավային ստորոտին, Երզնկա քաղաքից 20 կմ հարավ-արևելք։

Գյուղ
Բթառիճ
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Էրզրումի վիլայեթԷրզրումի վիլայեթ
Գավառ	Երզնկայի գավառ
Այլ անվանումներ	Բգառիճ, Բդառիճ, Բըթառիճ, Բթարիչ, Բիդառիճ, Բիթառիգա, Բիթարիխ, Բիտայարիչ, Բիտարիք, Բիտիյարիգ, Պիթառիճ, Պիտտերիչ, Փթառիճ, Փիթարիջ
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն, այլ
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը), այլ
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը), այլ
Ժամային գոտի	UTC+3
Բթառիճ (Աշխարհ)

Անվան ստուգաբանություն

Ըստ Գ. Ղափանցյանի գյուղի անվան հիմքում ընկած է «բերդիկ» բառը։

Աշխարհագրություն

Գյուղի միջով հոսում էր Բաղնիք կոչվող սառը ջուր ունեցող առվակը, որի վրա գործում էր 2-3 ջրաղաց։

Պատմություն

Բթառիճը երբեմն նույնացնում են խեթական արձանագրություններում հիշատակված Պաթթիյարիկա կամ Պատտիյարիկ (Բատտ) քաղաքի հետ։

Գյուղը նախկինում մտել էր Բարձր Հայքի Եկեղյաց գավառի մեջ։ XIV դարում այն մի ձեռագիր հիշատակարանում վկայվել է Փթառիճ անվանումով։

1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ հայ բնակչության մեծ մասը ոչնչացվեց, մնացածներին տեղահանեցին։

Բնակչություն

XX դարի սկզբին գյուղն ուներ 150 տուն բնակիչ, որից 50-ը հայեր էին, իսկ մնացածը այլազգիներ։

Տնտեսություն

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը այգեգործություն, երկրագործություն և առևտուրն էր։

Պատմամշակութային կառույցներ

Բթառիճն ուներ Ս. Սարգիս անունով եկեղեցի։ Գյուղի տակ կար գետնափոր եկեղեցի, որն ուներ հայերեն արձանագրություններ։ Բնակավայրից 2-3 կմ հարավ գտնվում էր Ս. Նիկողայոս վանքը։ Անցյալում գյուղը պատկանել է այս վանքին։

Կրթություն

Գյուղում գործում էր հայկական երկսեռ վարժարան, որտեղ ուսուցանվում էին 40-50 աշակերտներղ։

Տես նաև

• Էրզրումի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 430)։