Բեմական խոսք
Բեմական խոսք, բեմից հնչող խոսք, գրական երկին բեմական մարմնավորում տալու հիմնական միջոցներից մեկը։
Թատրոնի պատմության ընթացքում բեմական խոսքը դիտվել է իբրև դերասանի վարպետության գնահատման գլխավոր չափանիշերից մեկը, սակայն տարբեր դարաշրջաններում չափանիշերը փոխվել են՝ ըստ թատրոնի ոճական ուղղությունների փոփոխության (անտիկ թատրոն, 17-18-րդ դարի ֆրանսիական դասական թատրոն, ուր բեմական խոսքը գրեթե անթերի էր, ռոմանտիկական թատրոն, ուր բեմական խոսքը կառուցվել է հուզական կտրուկ հակադրությունների վրա և այլն)։ 19-րդ դարի կեսերից, երբ ռեալիզմն իբրև ուղղություն հաստատվեց նաև թատրոնում, բեմական խոսքը սկսեց ավելի մոտենալ խոսակցական լեզվին և առաջնահերթ կարևորություն ստացավ գործող անձի բնավորությունը, ներաշխարհը, հոգեբանությունը բացահայտելու պարագան։ Դրա շնորհիվ հարստացավ ինտոնացիայի արտահայտչական հնարավորությունների պատկերացումը[1]։
Բեմական խոսքի տեսության մեջ կարևոր էին Կոնստանտին Ստանիսլավսկու դատողությունները՝ «Խոսել նշանակում է գործել», «Խոսքի գործողություն»[1]։
Բեմական խոսքը հայկական թատրոնում խմբագրել
Բեմական խոսքը հայկական թատրոնում սկսել է մշակվել 19-րդ դարի 60-ական թվականներից՝ Պետրոս Ադամյանի, Ազնիվ Հրաչյայի, Սիրանույշի, Հովհաննես Աբելյանի ստեղծագործություններում։ Հետագայում զարգացավ Վահրամ Փափազյանի, Իսահակ Ալիխանյանի, Հովհաննես Զարիֆյանի, Հասմիկի, Սաթենիկ Ադամյանի, Օլգա Գուլազյանի, Արուս Ոսկանյանի, Հրաչյա Ներսիսյանի, Վաղարշ Վաղարշյանի և ուրիշների շնորհիվ[1]։
Բեմական արվեստի ճյուղերից է ասմունքի արվեստը, որի ներկայացուցիչն է Սուրեն Քոչարյանը («Կենդանի խոսքի ոլորտներում» գիրքը)։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 385)։ 
|