Բելգիայի դաշնային խորհրդարան

Բելգիայի դաշնային խորհրդարան; հոլ.՝ Federaal Parlement van België, ֆր.՝ Parlement fédéral belge և գերմ.՝ Föderales Parlament von Belgien
Տեսակ
Տեսակ	երկպալատ խորհրդարան
Houses	Սենատ; պալատ
Պատմություն
Ղեկավարում
Սենատի նախագահ	Քրիստին Դեֆրեյն, Ռեֆորմիստական շարժում ; սկսած Հոկտեմբերի 14, 2014
Պալատի նախագահ	Սիգֆրիգ Բրակե, Նոր ֆլամանդական դաշնություն ; սկսած Հոկտեմբերի 14, 2014
Կազմը
	Սենատ_Սխեմա_Բելգիա_2014.png
Սենատ Քաղաքական խմբավորումներ	Կառավարություն (33)։ N-VA (12); MR (8); CD&V (8); VLD (5); Opposition (27) PS (9); Groen (3) / Ecolo (3); sp.a (5); cdH (4); VB (2); German-speaking senator (1);
	Ներկայացուցիչների_պալատի_սխեմա_Բելգիա_2014.png
պալատ Քաղաքական խմբավորումներ	Government (83): N-VA (31); MR (20); CD&V (18); VLD (14); Opposition (67): PS (23); sp.a (13); Ecolo/Groen (12); cdH (9); VB (3); PTB–GO!/PVDA+ (2); FDF (2); Vuye-Wouters (2); PP (1);
Ընտրություններ
Սենատ ընտրակարգ	Indirect election
պալատ ընտրակարգ	Open list proportional representation within eleven constituencies, with 5% constituency electoral thresholds
պալատ վերջին ընտրություններ	May 25, 2014
Հանդիպումների վայր
	;
	Ազգային պալատ, Բրյուսել
	fed-parl.be(նիդեր.)(ֆր.)

Բելգիայի դաշնային խորհրդարանը Բելգիայի երկպալատ խորհրդարանն է։ Այն բաղկացած է Ներկայացուցիչների պալատից և սենատից։ Նստավայրը Ազգերի պալատում է։ Ներկայացուցիչների պալատը գլխավոր օրենսդիր մարմինն է. Սենատը գործում է որպես դաշնային համայնքների և տարածաշրջանների ժողովների վայր։ Սահմանադրությամբ չի նշվում դաշնային խորհրդարան։ Այն նախատեսում է, որ դաշնային օրենսդիր իշխանությունը իրականացվում է Թագավորի և Ներկայացուցիչների պալատի (հատկապես Սենատի) կողմից և սահմանում է, թե երբ են գումարվում Միացյալ պալատները։

Ներկայացուցիչների պալատ խմբագրել

Ներկայացուցիչների պալատը իր լիագումար նիստերն անցկացնում է Ազգային պալատում, Բրյուսել։ Ներկայացուցիչների պալատի համար ընտրվելու նվազագույն պահանջներն են՝ 21 տարին լրացած լինելը և Բելգիայի քաղաքացիություն_{Ենթատողային տեքստ} ունենալը։ Պալատում տեղերի քանակը Սահմանադրութամբ սահմանվում է 11 ընտրատարածքներից ընտրված 150 տեղ։ Տարածաշրջաններն ըստ լեզվի բաժանված են խմբերի. 5 ֆլամանդական (79 տեղ), 5 Վալունյան (49 տեղ) և Բրյուսել-Հալլե-Վիլվոորդեի երկլեզու տարածաշրջանը (22 տեղ)։ Տարածաշրջանները մարզերն են, բացառությամբ Լյուվենի (Ֆլամանդի Բրաբանի մի մասը) և Բրյուսել-Հալլե-Վիլվոորդեի տարածաշրջանների։ Յուրաքանչյուր տարածաշրջանի տրված տեղերի քանակը համամասնական է բնակչության թվին (ոչ ընտրողների թվին) Լյուքսեմբուրգի 4-ից մինչև Անտվերպենի 24։ Բոլոր տարածաշրջաններն ունեն 5% ընտրական շեմ, բացառությամբ Բրյուսել-Հալլե-Վիլվոորդեի և Լյովենի. բոլոր տարածաշրջանները միալեզու են, բացառությամբ Բրյուսել-Հոլլ-Վիլվուրդի, որն ընդգրկում է և Բրյուսել-Մայրաքաղաքային շրջանի 19 երկլեզու քաղաքապետարանները և Ֆլանդական Բրաբանի մոտ 35 հոլանդախոս քաղաքապետարանները, ներառյալ ֆրանսախոսների համար հարմարեցված լեզուներով 7 շրջան։

Ներկայիս կազմը ընտրվել է 2014 թվականի դաշնային ընտրություններում։

Սենատ խմբագրել

2014 թվականի հիմնադրումից ի վեր Սենատը բաղկացած է 60 անդամներից։ Սենատորների երկու կարգեր կան՝ համայնքներիի և տարածաշրջանային խորհրդարանների համանախագահներ և սենատորներ։

50 սենատոր ընտրվում է համայնքից և տարածաշրջանային խորհրդարաններից, 29-ը՝ Ֆլամանդիայի խորհրդարանից, 10-ը՝ Ֆրանսիախոս համայնքի խորհրդարանից, 8-ը` Վալունյան խորհրդարանից, 2-ը՝ Բրյուսել-մայրաքաղաքային շրջան խորհրդարանի ֆրանսախոս խմբից, իսկ 1-ը՝ գերմանախոս ժողովի խորհրդարանի կողմից։

Այլ 10 սենատորներ ընտրվել են համընդհանուր ընտրությամբ, ընտրվել են 50 այլ սենատորների կողմից։ Սենատի ընտրության պահանջները նույնն են Պալատի համար։

Մինչև 2014 թ. Սենատը բաղկացած էր 71 սենատորներից, որոնցից միայն 21-ն էին ընտրվել համայնքների խորհրդարանների կողմից։ 25-ը ուղղակիորեն ընտրվել էին ֆլամանդական ընտրատարածքի կողմից, իսկ 15-ը՝ ֆրանսախոս ընտրատարածքներից։ Այս 40 անդամների վերջին ուղղակի ընտրությունը տեղի է ունեցել 2010 թ. դաշնային ընտրություններում։ 2014 թ. ընտրությունները բարեփոխված Սենատի առաջին ընտրություններն են։

Սենատի նախագահը 2014 թվականից եղել է Քրիստինե Դեֆրեյնն է Ռեֆորմիստական շարժում կուսակցությունից (MR): Սենատն իր լիագումար նիստերն անցկացնում է Բրյուսելում, Ազգայի պալատում։

Օրենսդրական ընթացակարգ խմբագրել

1995 թ. մայիսի 21-ի ընտրություններից ի վեր Ներկայացուցիչների պալատի և Սենատի միջև առկա են լիազորություններ թուլացում, որի արդյունքում վերջիններս ավելի քիչ լիազորություններ ունեն, քան Ներկայացուցիչների պալատը։ Մինչ այդ Ներկայացուցիչների պալատը և Սենատը նույն խորհրդարանական աշխատանքը կատարել են հավասար փոխհարաբերություններում, սակայն այժմ կան երեք տարբեր օրենսդրական ընթացակարգեր, որոնց կարող են հետել. Մեկ պալատյա ընթացակարգը, ընտրովի երկկողմանի կարգը և պարտադիր երկկողմանի կարգը։

Որոշակի հարցերում երկու Պալատները հավասար ուժ ունեն։ Դրանք ներառում են սահմանադրական փոփոխությունները, օրենքները, որակյալ մեծամասնություն պահանջող օրենքներ, Բելգիայի պետության հիմնական կառուցվածքի վերաբերյալ օրենքները, դաշնային պետության, համայնքների և տարածաշրջանների միջեւ համագործակցության մասին համաձայնագրեր հաստատող օրենքները, միջազգային պայմանագրերի հաստատման մասին օրենքները և դատական համակարգի, Պետական դումայի և Սահմանադրական դատարանի կազմակերպման մասին օրենքներ։ Այս դեպքում կիրառվում է պարտադիր երկպալատային ընթացակարգը, ինչը նշանակում է, որ երկու Պալատները պետք է անցնեն օրինագծի նույն տարբերակը։

Շատ այլ օրենսդրությունների համար Ներկայացուցիչների պալատը գերակայում է Սենատին և կիրառվում է ընտրովի երկպալատական ընթացակարգը։ Սա նշանակում է, որ Սենատը կարող է միջամտել որպես դիտարկման և արտացոլման պալատ։ Այն հնարավորություն է տալիս, որոշակի ժամկետներում, ուսումնասիրել Ներկայացուցիչների պալատի կողմից ընդունված օրինագծերը, և,եթե կա դրա պատճառ, փոփոխություններ կատարել։ Պալատը հետագայում կարող է ընդունել կամ մերժել Սենատի առաջարկած փոփոխությունները կամ նոր առաջարկություններ ներկայացնել։ Սենատը կարող է նաև ներկայացնել Պալատի ընդունած օրինագիծը, որը կարող է հաստատել, մերժել կամ փոփոխել։ Ամեն դեպքում, Պալատն ունի վերջնական խոսք։

Մեկ պալատական ընթացակարգը կիրառվում է այն դեպքերում, երբ Ներկայացուցիչների պալատն ունի միակողմանի օրենսդրություն։ Դա նշանակում է, որ Սենատը չի կարող միջամտել, եւ որ Սենատի հաստատումը պարտադիր չէ օրինագծի ընդունման համար։ Այն հարցերը, որոնց համար Ներկայացուցիչների պալատը բացառապես պատասխանատու է, ներառում է օրինականացում, նախարարական պատասխանատվություն, պետական բյուջե, հաշիվներ և ռազմական քվոտաներ։

Միացյալ պալատներ խմբագրել

Միացյալ պալատները (հոլանդերեն՝ Verenigde Kamers, ֆրանսերեն՝ Chambres recunies, գերմաներեն՝ Vereinigten Kammern) անուն է, որը տրվել է այն մարմնին, երբ դաշնային խորհրդարանի երկու պալատները համատեղ նիստ հրավիրեցին։ Միավորված պալատները հրավիրվում են միայն Բելգիայի Սահմանադրության մեջ թվարկված որոշ դեպքերում. Թագավորը պետք է Սահմանադրության 91-րդ հոդվածի համաձայն սահմանադրական երդում տա, իսկ Միացյալ Թագավորության պալատները պետք է նախատեսեն գահի խնամակալություն, երբ թագի իրավահաջորդը փոքր է կամ թագավորը անկարող է թագավորել Սահմանադրության 92-րդ և 93-րդ հոդվածների համաձայն։ Միավորված պալատների վերջին նստաշրջանը տեղի ունեցավ 2013 թ. հուլիսի 21-ին, երբ Բելգիայի Թագավոր Ֆիլիպը սահմանադրական երդում տվեց^[1]։

Ազգային պալատ խմբագրել

Ազգային պալատը (ֆրանսերեն՝ Palais de la Nation; հոլանդերեն` Paleis der Natie) կառուցվել է նեոդասականության դիզայնով ֆրանսիացի ճարտարապետ Ժիլ-Բառնաբե Գիմարի կողմից 1779-1783 թվականներին և ներառում է Ժիլ-Լամբերտ-Գոդեշառլի քանդակները։ Ավստրիայի իշխանության ներքո այնտեղ տեղակայված էր Բրաբանտի Գերագույն խորհուրդը, նախքան այդ ֆրանսիական ժամանակաշրջանում որպես դատարան օգտագործվելը։ Հոլանդական ժամանակաշրջանում Նիդեռլանդների Միացյալ Թագավորության խորհրդարանի երկու կառույցներից մեկն էր, մյուսը տեղակայված է Հաագայում։ Բելգիայի ժամանակավոր կառավարությունը և Բելգիայի ազգային կոնգրեսը տեղափոխվեցին շենք 1830 թվականին, և այնտեղ մեկ տարի անց անցկացվեց Ներկայացուցիչների պալատի և սենատի առաջին նիստը։ Այն գտնվում է 1731 թվականի hրդեհի պատճառով ավերված Բրաբանտի դքսերի նախկին պալատի տարածքի մոտ, և ինքն էլ է կրակից վնասվել 1820 և 1883 թվականներին^[2]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ The Chamber of Representatives and the Senate of Belgium. «Solemn session of the United Chambers of Monday 9 August 1993 for hearing the constitutional oath of H.M. Albert II, King of the Belgians» (PDF). Minutes of the United Chambers (French and Dutch). The Belgian Chamber of Representatives. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 17-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ «Palace Of The Nation - Belgian Federal Parliament on EarthInPictures.com». www.earthinpictures.com.

[1] The Chamber of Representatives and the Senate of Belgium. «Solemn session of the United Chambers of Monday 9 August 1993 for hearing the constitutional oath of H.M. Albert II, King of the Belgians» (PDF). Minutes of the United Chambers (French and Dutch). The Belgian Chamber of Representatives. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ նոյեմբերի 17-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[2] «Palace Of The Nation - Belgian Federal Parliament on EarthInPictures.com». www.earthinpictures.com.

[1]

[2]