Բանկային կոդ
Բանկային կոդը (ծածկագիր) երկրների լիցենզավորված կենտրոնական բանկի, բանկերի վերահսկիչ մարմնի կամ Բանկիրների ասոցիացիայի կողմից տրված ծածկագիր է։ Երկրների միջև կանոնները, ինչպես նաև բանկային ծածկագրերի անվանումները շատ տարբեր են։ Որոշ երկրներում բանկային ծածկագրերը կարելի է դիտել ինտերնետում, բայց հիմնականում տեղական լեզվով։
Բանկային ծածկագրերը տարբերվում են Բանկի նույնացուցիչի միջազգային կոդից (BIC/ISO 9362, նորմալիզացված կոդ, որը նաև հայտնի է որպես Բիզնեսի նույնականացման կոդ, Բանկի միջազգային ծածկագիր և SWIFT կոդ)։ Այն երկրները, որոնք օգտագործում են Միջազգային բանկային հաշվի համարները (IBAN), հիմնականում ինտեգրել են բանկային ծածկագիրը IBAN հաշիվների համարները նշելու համար։ Բանկային ծածկագրերը նույնպես տարբերվում են Բանկային քարտի կոդից (CSC):
«Բանկային ծածկագիր» տերմինը երբեմն (անպատշաճ կերպով) օգտագործվում է առևտրականների կողմից՝ վարկային քարտի հետևի մասում տպված քարտի անվտանգության ծածկագիրն ակնարկելու համար։
Եվրոպա խմբագրել
- Բելգիան ունի 12 նիշանոց հաշվեհամարներով ազգային համակարգ։ Առանձին բանկային ծածկագրեր չկան։ Հաշվի համարի առաջին 3 նիշերը կոչվում են արձանագրության համար և նշում են այն բանկը, որին պատկանում է հաշիվը։
- Չեխիայի Հանրապետությունը և Սլովակիան ունեն 4 նիշանոց բանկային կոդեր, որոնք օգտագործվում են հաշվի համարի հետևում (ներքին հաշվի համարն է՝ XXXXXX-YYYYYYYYYY/CCCC, որտեղ CCCC-ն բանկային կոդն է)։ Բանկի մասնաճյուղը կարելի է նույնականացնել բանկի ծածկագրի միջոցով։
- Դանիան ունի 4 նիշանոց բանկային ծածկագիր, որ կոչվում է Registreringsnummer կամ Reg. nr.։
- Ֆրանսիան ունի 10 նիշանոց ծածկագիր, առաջին 5 նիշերը պարունակում են բանկային ընկերության նույնացուցիչը (Code Banque), որին հաջորդում է մասնաճյուղի 5 նիշանոց ծածկագիրը (Code Guichet): Երկու համարներն էլ համակցված են օգտագործվում համազգային ամբողջական հաշվի համարի համար։
- Գերմանիան ունի 8 նիշանոց կոդ։ Առաջին 4 թվանշանները նույնացնում են բանկային ընկերությունը, իսկ վերջին 4 թվանշանները ցույց են տալիս մասնաճյուղին։ Բանկի 4 նիշերը ունեն հետևյալ նշանակությունը․
- Առաջին նիշը համապատասխանում է Գերմանիայի 8 քլիրինգ շրջաններից մեկին,
- Առաջին 3 նիշերը նույնականանում են «բանկային վայրի» հետ (Bankplatz),
- Վերջին նիշը ցույց է տալիս բանկային ընկերության դասակարգումը (Bankengruppe):
- Հունաստանն ունի 7 նիշանոց «Հելլենիկ բանկի նույնականացման կոդ» (HEBIC), որտեղ առաջին 3 նիշերը բանկի կոդն են, իսկ վերջին 4-ը մասնաճյուղի կոդը։
- Հունգարիան սկսվում է հաշվի համարի 3 նիշով, որը MNB-ի կողմից տրված բանկային ծածկագիրն է։ Դրան հաջորդում է մասնաճյուղի քառանիշ նույնացուցիչը, որը կարող է ընտրվել վարկային կազմակերպության կողմից։ [1]
- Իռլանդիան օգտագործում է 6 նիշով դասակարգման կոդ, որին հաջորդում է 8 նիշ հաշվի համարը, որը նման է մյուսին և մասամբ ինտեգրված է Միացյալ Թագավորության համակարգում։
- Իտալիայում գործում է նմանատիպ քլիրինգային համակարգ, որն օգտագործվում է բանկային ընկերության 5 նիշերով (Codice ABI), որին հաջորդում է մասնաճյուղը նույնականացնող 5 նիշանոց CAB (Codice di Avviamento Bancario), դրան էլ հաջորդում է հաշվի համարը։
- Նիդեռլանդներում գործում է 9 կամ 10 նիշանոց հաշվեհամարներով ազգային համակարգ։ Առանձին բանկային ծածկագրեր չկան։ Հաշվի համարի առաջին 5 նիշերը կարող են օգտագործվել բանկի նույնականացման համար (ի սկզբանե նաև մասնաճյուղը, սակայն հաճախորդներն այժմ հաճախ կարող են պահել իրենց հաշվի համարը, երբ տեղափոխվում են այլ մասնաճյուղ)[1]։
- Իսպանիան նույն ձևաչափն ունի, և այնտեղ առաջին 4 թվանշանները ցույց են տալիս բանկային ընկերությունը, հաջորդ 4 թվանշանները՝ մասնաճյուղը, հաջորդ 2-ը՝ չեկային գումարը, որին հաջորդում է 10 նիշանոց հաշվի համարը։
- Շվեյցարիան ունի 3-ից 5 նիշանոց բանկային ծածկագիր (Bankenclearing-Nummer), որտեղ առաջին նիշը ցույց է տալիս բանկի դասակարգման խումբը։ Բանկի կոդից հետո գալիս է 4 նիշանոց համարով մասնաճյուղի կոդը։
- Շվեդիան ունի 4 նշանոց բանկային կոդ (clearingnummer), Swedbank-ի համար լրացուցիչ ստուգիչ թվանշանով։ Առաջին մեկ կամ երկու թվանշանները բանկի խումբն է, իսկ մնացածը` մասնաճյուղինը։
- Ուկրաինան ունի 6 նիշանոց բանկային կոդ։ Հաշվի համարը չի ներառում բանկի կոդը։ Բանկային ծածկագրերի ցանկը հասանելի է Ուկրաինայի Ազգային բանկի կայքում[2]։
- Մեծ Բրիտանիան ունի 6 նիշով տեսակավորման կոդ։
- Ռուսաստանն ունի 9 նիշանոց բանկային ծածկագիր (БИК код):
2014թ. փետրվարի դրությամբ Եվրո վճարումների միասնական գոտու բոլոր երկրներն անցել են քլիրինգի IBAN-ի վրա հիմնված համակարգի, ներառյալ TARGET2-ը միջսահմանային փոխանցումների համար։ Ազգային բանկերի ծածկագրերը ինտեգրվել են IBAN սահմանմանը, շատ դեպքերում նոր հաշվեհամարի սկզբում։ Սա վավեր է եվրո արժույթով փոխանցումների համար։ Այն երկրները, որոնք պահպանում են իրենց արժույթը, օգտագործում են իրենց համակարգը իրենց արժույթով փոխանցումների համար։
Հյուսիսային Ամերիկա խմբագրել
- Միացյալ Նահանգներում բանկիրների ասոցիացիան 1910 թվականից ի վեր օգտագործում է 9 նիշանոց տարանցիկ համարը ամերիկյան բանկերի նույնականացման համար, որոնք օգտագործվում են չեկերի ավտոմատ մշակման մեջ։ Բանկային ընկերությունը նույնականացվում է 5-ից 8-րդ թվանշաններով (չորս նիշը վերջին ստուգիչ գումարի նիշից առաջ)։ Բանկին հատկացված ընկերության համարը ցույց է տալիս մետրոպոլիայի տարածքը և/կամ նահանգը։
- Կանադան օգտագործում է կոդեր, որոնք կոչվում են հասցե ցույց տվող համարներ[3]։ Դրանք բաղկացած են 5 թվանշաններից, որոնք նույնացնում են մասնաճյուղը և 3 թվանշաններից, որոնք նույնացնում են ֆինանսական հաստատությունը։
Հարավային Ամերիկա խմբագրել
- Վենեսուելայի Կենտրոնական բանկը 2001 թվականից օգտագործում է 20 թվանշանային համակարգ՝ վենեսուելական բանկերը նույնականացնելու համար։ Բանկային ընկերությունը նույնականացվում է առաջին չորս թվանշաններով, որին հաջորդում են ևս չորս թվանշաններ՝ գործակալության համար, երկու նիշը՝ չեկային գումարի համար, և վերջին տասը նիշը՝ բանկային հաշվի համար[4]։
- Արգենտինայում յուրաքանչյուր բանկային հաշիվ նույնականացվում է CBU-ի կողմից (Clave Bancaria Uniforme): Այն 22 նիշանոց ծածկագիր է, որը կառուցված է հետևյալ կերպ. 3 նիշ բանկային կոդի համար, 4 նիշ մասնաճյուղի համար, 1 ստուգիչ նիշ և 13 նիշ բանկային հաշվի համար։
Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան շրջան խմբագրել
- Ավստրալիան ունի բանկի պետական մասնաճյուղի (Bank State Branch or BSB) վեցանիշ ծածկագիր, որը նախորդում է հաշվի համարին։ Առաջին 2 կամ 3 թվանշանները ցույց են տալիս ֆինանսական հաստատությունը, իսկ մյուս 3 կամ 4 թվանշանները հաստատության կողմից հատկացված մասնաճյուղի ծածկագրերն են։
- Նոր Զելանդիան ունի 6 նիշանոց նախածանց, որը նույնական է Ավստրալիայի BSB կոդի հետ, և թեև դրանք նման են (օրինակ՝ ANZ բանկային հաշիվները երկու երկրներում սկսվում են 01-ով, Westpac-ը՝ 03-ով), դրանք համատեղելի չեն։ Առաջին 2 թվանշանները ցույց են տալիս բանկը, իսկ հաջորդ 4 թվանշանները՝ մասնաճյուղը։ Բոլոր թվանշանները, յոթանիշ հաշվի համարի և երկնիշ ածանցի հետ միասին, պահանջվում են բոլոր դրամական փոխանցումների համար՝ անկախ նրանից՝ փոխանցումը ներբանկային է, թե միջբանկային։
- Հնդկաստանն ունի 11 նիշանոց ալֆա-թվային Հնդկական ֆինանսական համակարգի կոդը (IFSC): Առաջին 4 նիշերը ցույց են տալիս ֆինանսական հաստատությունը, հինգերորդ նիշը 0 է, իսկ մյուս 6 նիշերը ցույց են տալիս մասնաճյուղը։ Միջակայքում դուք պարզապես պետք է մուտքագրեք 0՝ ավարտելու համար։
- Իրաքն ունի 1-ից 3 նիշանոց բանկային ծածկագիր, որը նույնականացնում է բանկի մասնաճյուղը։
- Ինդոնեզիան օգտագործում է այն քլիրինգային գործարքների համար, ինչպիսիք են չեկերը, գիրոները և այլն։ PayPal-ն օգտագործում է այս ներքին քլիրինգային կոդը՝ ինդոնեզացի օգտատերերի PayPal հաշիվներից գումար փոխանցելու նրանց ինդոնեզական բանկային հաշիվներին Ռուպիայում։ Բանկային կոդի առաջին երեք նիշերն օգտագործվում են նաև բանկոմատով միջբանկային փոխանցումների համար։
- Հարավային Կորեան 2010 թվականից ի վեր օգտագործում է 0-ով կամ 2-ով սկսվող 7 նիշանոց կոդ։ Առաջին 3 թվանշանները, որոնք կոչվում են բանկի կոդը, անհրաժեշտ են միջբանկային դրամական փոխանցումների համար։ Վերջին 4 թվանշանները մասնաճյուղի ծածկագիր են, և դրանք հազվադեպ են օգտագործվում։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Routing table».
- ↑ National Bank of Ukraine (in Ukrainian)
- ↑ «Financial Institutions File and routing numbers». FAQs. Canadian Payments Association. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 21-ին.
- ↑ «Nota de prensa:cheque único». Central Bank of Venezuela (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2005 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 27-ին.