Աֆրիկայի ժամանակակից արվեստի թանգարան

Աֆրիկայի ժամանակակից արվեստի ցայցյան թանգարան(անգլ.՝ Zeitz Museum of Contemporary Art Africa), տեղակայված Հարավային Աֆրիկայի Քեյփթաունի V&A Վոթերֆրոնտում։ Այն ժամանակակից աֆրիկյան արվեստի ամենամեծ թանգարանն է աշխարհում[2]։

Աֆրիկայի ժամանակակից արվեստի թանգարան
Տեսակպատկերասրահ
Երկիր ՀԱՀ
ՏեղագրությունՔեյփթաուն
ՎայրՔեյփթաուն
Մասն էGrain Silo, V&A Waterfront?
Ղեկավարության նստավայրGrain Silo, V&A Waterfront, Քեյփթաուն, Արևմտյան Կապ, ՀԱՀ
ՀասցեV&A Waterfront, Silo District, S Arm Road, Waterfront, Cape Town, 8001, South Africa
Հիմնադրվել էսեպտեմբերի 22, 2017[1]
Մակերես9500 քառակուսի մետր
Կայքzeitzmocaa.museum
Քարտեզ
Քարտեզ
Զեյթս ՄՈՔԱԱ-ն նկատվել է դեռևս Սիլոյի վերասարքավորման վաղ փուլերում

Թանգարանը բացվել է 2017-ի սեպտեմբերի 22-ին[3]։

Սկզբնավորում և զարգացում

խմբագրել

Հասարակական ոչ առևտրային թանգարանը շահագործման հանձնվեց V&A Վոթերֆրոնտի և գերմանացի գործարար Յոխեն Զեիցի միջև հասարակական-մասնավոր համագործակցության միջոցով[4]։ Վոթերֆրոնտը ներդրել է ավելի քան 500 մլն ռուբլի` իր շինարարության և ենթակառուցվածքների զարգացման համար, և չնայած բաժնետեր չէ, Զեիցը իր ողջ կյանքի ընթացքում վարկով է տվել իր ընդարձակ արվեստի հավաքածուն[4]։

Շատերը կարծում են, որ սա Աֆրիկայի և նրա սփյուռքի ժամանակակից արվեստի աշխարհի առաջատար հավաքածուներից մեկն է[2], քանի որ Զեիցի հավաքածուն ներառում է աշխատանքներ այնպիսի ականավոր արվեստագետների, ինչպիսիք են Քրիս Օֆիլին, Կուդզանաի Չիուրայը, Կեհինդե Ուիլին, Գլենն Լիգոնը, Մառլեն Դումասը, Վանգչի Մուտուն և Ջուլի Մեհրետուն[4]։ Վոթերֆրոնտը դիտարկում էր մի շարք առաջարկներ այն մասին, թե ինչ է պետք անել պատմական «Գրեին Սիլո» ամբարի հետ, քանի որ 2001 թվականից այն շահագործումից հանվել էր[4]։ Ըստ նրանց գործադիր տնօրեն՝ Դեյվիդ Գրինի, նոր թանգարանի շենքի վերափոխման և վերակառուցման մասին որոշումը «կյանք կմտցներ Սիլո թաղամասը և կծառայեր այն ձեռնարկության համար, որն իր բնույթով շահույթ չհետապնդող է... մասնավորապես բոլոր քաղաքացիների հաճույքի համար»[5]։ Մյուսները նշել են, որ Զեիցի հետ ռազմավարական գործընկերությունը նաև ծառայում է Վոթերֆրոնտի սեփականատերերի գոյություն ունեցող հատկությունների միացմանը Քեյփթաունի ստորին CBD- ի զարգացող ֆինանսական շրջանի հետ[4]։ «Սիլո» շենքի վերափոխումը սկսվեց 2014-ին ՝ լոնդոնաբնակ դիզայներ Թոմաս Հեթերվիկի ղեկավարությամբ[4]։

Տեղանք և ճարտարապետություն

խմբագրել

Թանգարանը տեղակայված է V&A Վոթերֆրոնտում՝ Ատլանտյան օվկիանոսը նայող Թեյբըլ ծովածոցի ափին։ Վոթերֆրոնտը համարվում է հեղինակավոր առևտրային և հյուրանոցային անշարժ գույք և տարեկան ընդունում է մոտ 24 մլն այցելու[5]։ Թանգարանի անմիջական շրջակայքը՝ Սիլո թաղամասը, նախատեսված է նաև հետագա զարգացման համար[5]։

Թանգարանի շենքը կառուցվել է 57 մ բարձրությամբ պատմական «Գրեին Սիլո» ամբարի վերափոխան արդյունքում, որն ի սկզբանե կառուցվել է 1921 թվականին և շահագործումից հանվել 2001 թվականին[4]։ Հիթըրվիք ստուդիայի ճարտարապետները ձգտում էին պահպանել բնօրինակ կառույցի արդյունաբերական ժառանգությունը, միաժամանակ փորելով 42 ամուր փաթեթավորված բետոնե գլանների մեծ բաց տարածությունները, որոնցից էլ հենց այն բաղկացած էր[6]։ Բետոնի կտրման մի շարք տեխնիկայի կիրառմամբ, շենքի ներքին հարդարանքը փորագրված էր`ստեղծելու մի շարք պատկերասրահներ և մեծ կենտրոնական ատրիում[6]։

Ճարտարապետների և տնօրեն Մարկ Կոձեի միջև տարաձայնությունները պատկերասրահների վերաբերյալ, որոնք թանգարանը պետք է պարունակեր, ավարտվել է նրանով, որ հարավաֆրիկացի արվեստաբան քննադատ Շոն Օ'թուլը բնութագրել է որպես «աղքատ, ցածր առաստաղի պատկերասրահներ, որոնք հաճախ պայքարում են պահելու կամ արտացոլելու ցուցահանդեսային նկարիչների ամբիցիան»[7]։ Մնացած բետոնե սյուները ծածկված էին ամրացված ապակիով, որպեսզի բնական լույսը թույլ տար ներս մտնել և ստեղծել «տաճարի նման» ինտերիեր[6]։ Արտաքինից, նախնական կառուցվածքի առավել ուշագրավ փոփոխություն էր շենքի վերին հարկերում բարձի ապակե վահանակների ավելացումը[6]։

Ընդհանուր առմամբ, 9,500 քմ համալիրը բաղկացած է ինը հարկերից , որից 6,000 քմ նվիրված է «սպիտակ խորանարդ» ցուցահանդեսային տարածքին[5]։ Բացի այդ, մեկ հարկում ընդգրկված է 18 կրթական տարածք, տանիքի ստորին մասում գտնվող քանդակների այգի, ինչպես նաև ռեստորան և խանութ[8]։ Շենքի ավելի բարձր մասը գործում է որպես «Սիլո» հյուրանոց, որն իր դռները բացել է 2017-ի մարտին[9]։

Շենքը հայտնվել է բրիտանական ճարտարապետների թագավորական ինստիտուտի (RIBA) միջազգային ցուցակում 2018 թվականին[10]։

Կառավարում

խմբագրել

Զեյց ՄՈՔԱԱ-ն գրանցված հասարակական բարեգործական կազմակերպություն է։

Թանգարանի հիմնադիր գործադիր տնօրենը Մարկ Քոթեզին էր[11]։ Քոթեզին այդ պաշտոնից հեռացել է 2018 թվականի մայիսին՝ նրա մասնագիտական վարքագծի հետաքննությունից հետո[7][12]։

2018 թվականի դրությամբ հոգաբարձուների խորհրդի կազմում ընդգրկված են Զեյցը, Ջոդի Ալենը, Ռոջեր Ռոս Ուիլյամսը և Ալբի Սաքսը, ինչպես նաև նկարիչ անդամներ՝ Իսահակ ժյուլյենը և Վոնգեչի Մուտուն[13]։

2019-ի մարտին հայտարարվեց, որ անկախ կուրատոր Կոյո Կոյուն կլինի Զեյց ՄՈՔԱԱ-ի հաջորդ գործադիր տնօրենը[14]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. http://www.contemporaryand.com/magazines/africa-to-get-its-own-mega-museum/
  2. 2,0 2,1 «How Jochen Zeitz Creates the World's Largest Museum of Contemporary African Art». Larry's List. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  3. «A Closer Look at Africa's First Contemporary Art Museum». Hyperallergic (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ սեպտեմբերի 22. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Sean, O'Tool. «Africa to get its own mega-museum». ContemporaryAnd. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 «V&A Waterfront Partners With Jochen Zeitz To Create Africa's First Major Museum Of Contemporary Art». Zetiz Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 «Zeitz MOCAA». Heatherwick studio. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  7. 7,0 7,1 O'Toole, Sean (2018 թ․ մայիսի 18). «A Change in Leadership». ContemporaryAnd. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 18-ին.
  8. «V&A Waterfront unveils architectural plans by Heatherwick Studio for the historic Grain Silo Complex». The V&A Waterfront. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  9. «Zeitz Museum Of Contemporary Art Africa (MOCAA)». The Royal Portfolio. 2017 թ․ մարտի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  10. Tembo, Theolin (2018 թ․ հունվարի 8). «SA designs on world's best new buildings shortlist». iol.co.za.
  11. «Zeitz MOCAA Official Website». Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 12-ին.
  12. «Director of Zeitz Museum Quits Following Inquiry into Professional Conduct». Frieze (անգլերեն). 2018 թ․ մայիսի 21. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 28-ին.
  13. Board of Trustees Zeitz MOCAA.
  14. «Koyo Kouoh Appointed Executive Director and Chief Curator of Zeitz Museum of Contemporary Art Africa». www.artforum.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 5-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աֆրիկայի ժամանակակից արվեստի թանգարան» հոդվածին։