Արկադային խաղ
Արկադային խաղ (անգլ.՝ arcade game) է կոչվում է այն խաղային համակարգը, որը խաղալու համար անձը պետք է օգտագործի ժետոններ կամ մետաղադրամներ։ Այդպիսի խաղերը սովորաբար լինում են փինբոլային խաղեր, տեսախաղեր, կամ էլ էլեկտրամեխանիկական խաղեր։ Այս տիպի խաղերի ապարատները սովորաբար տեղադրված են լինում սրճարաններում, ակումբներում և այլ տեսակի ժամանցային վայրերում։
Արկադային խաղերի ոսկեդարը համարվում է ուշ 70-ականներից մինչև 80-ականների ավարտը և 90-ականների սկիզբը։ Սակայն դրանց ժողովրդայնությունը խիստ պակասեց, երբ առաջ եկան նոր խաղային պլատֆորմներ, որոնք էլ թողարկեցին իրենց խաղերը երկչափ (2D) և եռաչափ (3D) անիմացիոն ռեժիմներով։
Պատմություն խմբագրել
Հմտության խաղերը 19-րդ դարից ի վեր հանրաճանաչ զվարճանքների պարկի կենտրոնական տեսարժան վայրեր էին։ Էլեկտրաէներգիայի և մետաղադրամով աշխատող մեքենաների ներդրմամբ նրանք նպաստեցին կենսունակ բիզնեսին։ Երբ 1933-ին ներկայացվեցին էլեկտրական լույսերով և դիսփլեյներով փինբոլի մեքենաները, բայց առանց օգտագործողի կարգավորիչի ֆլիպերների, որոնք մինչև 1947 թվականը չէին հայտնագործվի, այս մեքենաները համարվում էին բախտի խաղեր։ Բազմաթիվ նահանգներ և քաղաքներ դրանք վերաբերվում էին որպես ապստամբ երիտասարդների անբարոյական խաղալիքների և արգելում էին դրանք 1960-ական և 1970-ական թվականներին[1]։
Էլեկտրամեխանիկական խաղերը (EM խաղեր) արկադներում հայտնվեցին 20-րդ դարի կեսերին։ Sega-ի EM Periscope (1966) խաղից հետո արկադային արդյունաբերությունը ապրեց «տեխնոլոգիական վերածնունդ»՝ պայմանավորված «աուդիո-վիզուալ» EM նորույթ խաղերով, որոնք արկադները հաստատեցին որպես առողջ միջավայր 1970-ականների սկզբին կոմերցիոն տեսախաղերի ներդրման համար[2]։ 1960-ականների վերջին քոլեջի ուսանող Նոլան Բուշնելը կես դրույքով աշխատանք ուներ արկադում, որտեղ նա ծանոթացավ EM խաղերին, ինչպիսին է Chicago Coin-ի մրցարշավային խաղը Speedway (1969), դիտելով հաճախորդների խաղը և օգնելով պահպանել մեքենաները՝ միաժամանակ սովորելով խաղը։ բիզնես[3]։
Վաղ հիմնական համակարգչի խաղ Spacewar! (1962) ոգեշնչեց առաջին կոմերցիոն արկադային տեսախաղը՝ Computer Space (1971), ստեղծված Նոլան Բուշնելի և Թեդ Դաբնիի կողմից և թողարկված Nutting Associates-ի կողմից[4]։ Այն ցուցադրվել է Զվարճանքի և երաժշտության օպերատորների ասոցիացիայի (AMOA) շոուում 1971 թվականի հոկտեմբերին[5]։ Մեկ այլ Տիեզերական պատերազմից ոգեշնչված մետաղադրամներով շահագործվող տեսախաղ՝ Galaxy Game, ցուցադրվեց 1971 թվականի նոյեմբերին Սթենֆորդի համալսարանում։ Բուշնելը և Դաբնին հետևեցին Computer Space-ի իրենց հաջողությանը Ալան Ալկորնի օգնությամբ՝ ստեղծելով սեղանի թենիսի Pong խաղը, որը թողարկվել է 1972 թվականին։ Pong խաղը եղավ առևտրային հաջողություն՝ բերելով բազմաթիվ այլ մետաղադրամների արտադրությամբ զբաղվող արտադրողների մուտքի շուկա[4]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Kocurek, Carly (2015). Coin-Operated Americans: Rebooting Boyhood at the Video Game Arcade. էջ 91. ISBN 9780816691821.
- ↑ Smith, Alexander (2019 թ․ նոյեմբերի 19). They Create Worlds: The Story of the People and Companies That Shaped the Video Game Industry, Vol. I: 1971-1982. CRC Press. էջեր 119–20, 188–91. ISBN 978-0-429-75261-2.
- ↑ «The Great Videogame Swindle?». Next Generation. No. 23. Imagine Media. November 1996. էջեր 211–229.
- ↑ 4,0 4,1 June, Laura (2013 թ․ հունվարի 16). «For Amusement Only: the life and death of the American arcade». The Verge. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 13-ին.
- ↑ Smith, Alexander (2019 թ․ նոյեմբերի 27). They Create Worlds: The Story of the People and Companies That Shaped the Video Game Industry. Vol. 1: 1971 – 1982. CRC Press. էջեր 129–135. ISBN 978-1-138-38990-8.