Ավանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Արագածոտնի մարզ)
Այս հոդվածը ներկայացնում է Արագածոտնի մարզի Ավան գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից[1]։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 41 հուշարձան (33 միավոր)։
| հուշարձան | կառուցված | վայր, հասցե | կոորդ | համարանիշ | նշան. | հավելյալ նշումներ | պատկեր
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամրոց | մ.թ.ա. 3-2 հզ | 4 կմ հվ | — | Հ | «Պողոսի բաղ» վայրում, ժայռոտ հրվանդանի վրա | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 3-2 հզ | — | Հ | ամրոցից 1 կմ հվ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Ամրոց | մ.թ.ա. 1 հզ, վաղ մջնդ | 1 կմ հվ | — | Հ | «Բաղի արտեր» կոչվող վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| |||
| Ամրոց «Կուզմամե» | մ.թ.ա.1 հզ - վաղ մջնդ | 400-500 մ հվ | — | Հ | ժայռոտ հրվանդանի վրա | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | — | Հ | ամրոցից150-200 մ հս-ամ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Ամրոց «Ձյանբերդ» («Ղոյթուր») | մ.թ.ա. 3-1 հզ | 3 կմ աե | — | Հ | նույնանուն գյուղատեղից 200 մ աե, հրաբխային կոնի գագաթին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Աշտարակ | մ.թ.ա. 2 հզ | 1 կմ հվ | — | Հ | «Ջրաղացներ» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Աշտարակ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1,9 կմ հվ-աե | — | Հ | «Գաբրիելի մեռուկ» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Աշտարակ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1 կմ հս | — | Հ | կառուցված տեղանքի թեք հարթության վրա | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Աշտարակ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1,3 կմ հվ-աե | — | Հ | «Գաբրիելի մեռուկ» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Աշտարակ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 3-4 կմ հվ | — | Հ | «Նազգա արտեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Աշտարակ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 3 կմ հվ | — | Հ | «Նազգա արտեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Աշտարակ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 4 կմ հվ | — | Հ | «Նազգա արտեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2 հզ | 1,8 կմ հվ | — | Հ | «Ջրաղացներ» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2 հզ | հս-աե մասում | — | Հ | Ավանից Ղոյթուր գյուղատեղի տանող ճանապարհի երկու կողմերում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1,2 կմ հվ-աե | — | Հ | «Գաբրիելի մեռուկ» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 3,5 կմ հվ | — | Հ | «Նազգա արտեր» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 2 կմ աե | — | Հ | 1 կմ ամ` «Ղոյթուր» գյուղատեղից | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 0,5 կմ աե | — | Հ | 2-2,5 կմ ամ` «Ղոյթուր» գյուղատեղից | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 1 հզ | 1,5 կմ հվ | — | Հ | «Սիմոյի չայիր» վայրից 800 մ հվ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 1 հզ | 1,5 կմ հս-ամ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին | 5-6 դդ. | գ.մ. | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 13-14 դդ. | — | Հ | բեկոր, արձանազիր, հենած եկեղեցու աե պատին | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 14-15 դդ. | — | Հ | խորանում, արձանազիր, բեկոր | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 1494 թ. | — | Հ | խորանում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Գերեզմանոց | 11-17 դդ. | — | Հ | եկեղեցու հվ և աե կողմերում | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Խաչքար | 11-12 դդ. | գ.մ. | — | Հ | Վոլոդյա Վարդանյանի տնամերձ հողամասում, կանգնեցված գլխիվայր | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 15-16 դդ. | գ.մ. | — | Հ | բեկոր, Մովսես Նազարյանի տնամերձ հողամասում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Կոթող | 5-6 դդ. | գ.մ. | — | Հ | Ազատ Հարությունյանի տնամերձ հողամասում, նորակառույց Թուխ Մանուկ սրբատեղիի ներսում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Մատուռ Սբ. Վարվառա | 10-11 դդ. | հս-աե մասում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Ջրաղացների համալիր | մջնդ | 2,5 կմ հս-ամ | — | Տ | «Մորու չայիր» կոչվող վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Ջրաղացների համալիր | մջնդ | 1 կմ հս | — | Տ | «Շաքարի չայիր» կոչվող վայրում, համալիրը բաղկացած է 4 ջրաղացներից | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Ջրաղացների համալիր | մջնդ | 1,5 կմ հվ | — | Տ | «Ջրաղացներ» վայրում | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Ջրաղացների համալիր | մջնդ | 0,3 կմ աե | — | Տ | վրկնգ՝ . 20 դ. համալիրը բաղկացած է 6 ջրաղացներից | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Ջրատար | մջնդ | հվ-ամ մասում | — | Տ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Քաղաքատեղի Ավան-Արագածի | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 0,5 կմ հվ | — | Հ | գյուղի հվ եզրին | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Դամբարանադաշտ | մ.թ.ա. 2-1 հզ | 1 կմ հվ | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Քարայր-կացարանների համալիր | 13-19 դդ. | 2 կմ հվ | — | Տ | «Գայլի ձոր» -ի 2 կողմերում, Կոշի Սբ. Ստեփանոս եկեղեցու մոտ | Լուսանկար վերբեռնել
| |
| Խաչքար | 12-13 դդ. | գյուղից 3 կմ աե, «Ձյանբերդ» գյուղատեղիի գերեզմանոցում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
| ||
| Կոթող | 5-7 դդ. | գյուղից 3 կմ աե, «Ձյանբերդ» գյուղատեղիի գերեզմանոցում | — | Հ | Լուսանկար վերբեռնել
|