Աստղագիտությունը Բաբելոնում

Բաբելոնյան աստղագիտություն, աստղագիտությունը Հին Բաբելոնի պետություններում։ Բաբելոնցիների դարավոր աստղագիտական ուսումնասիրությունների շնորհիվ աստղագիտությունը Բաբելոնում մեծ նվաճումների է հասել օրացույցային համակարգի ու աստղագիտական հետազոտությունների բնագավառներում։ Բաբելոնցի աստղագետներին հաջողվել է անգամ կանխագուշակել խավարումները։

Զարգացման նախադրյալներն ու պատճառները խմբագրել

Բաբելոնյան աստղագիտությունը սերտորեն կապված էր աստղագուշակության հետ։ Հետազոտությունների մեծ մասը կատարվում էին ոչ թե գիտական նկատառումներով, այլ աստղագուշակության մեջ կիրառելու նպատակով^[1]։ Աստղագիտությունն անհրաժեշտ էր նաև օրացույցային համակարգի զարգացման համար, որը հնարավորություն էր տալիս բաշխել ժամանակամիջոցները^[2]։ Բացի այդ աստղագիտության զարգացումը միշտ խրախուսում էր Բաբելոնի արքա Համմուրաբին^[3]։

Մինչև բաբելոնյան աստղագիտության զարգացումը Շումերում ու Աքքադում, որոնք նախորդում էին Բաբելոնին, արդեն աստղագիտական նվաճումների էին հասել։ Բաբելոնցիներն այդ նվաճումներն օգտագործել են իրենց աստղագիտության զարգացման համար^[2]։

Աստղադիտարաններ խմբագրել

Շումերաաքքադական ու բաբելոնյան աստղագետները, ովքեր նաև քուրմեր էին^[1], երկինքն օգտագործում էին հատուկ աշտարակ-աստղադիտակներով, որոնք, որպես կանոն տեղակայված էին զիկուռատներում^[2]։

Այդպիսի աստղադիտարաններ կային բոլոր շումերաաքքադական ու բաբելոնյան քաղաքներում, ինչի մասին վկայում էին այդպիսի աշտարակների մնացորդների հնագիտական ուսումնասիրությունները^[2]։

Նվաճումները խմբագրել

Բազմադարյա ուսումնասիրությունների շնորհիվ բաբելոնյան աստղագետները կարողացան ստեղծել իրենց օրացույցը։ Նրանք օրը բաժանում էին 12 ժամի, իսկ ժամը՝ 30 րոպեի, տարին կազմված էր 365 օրից^[1]^[2]։ Բաբելոնցի աստղագետների ենթադրությունները միանգամայն ճշմարիտ էին, դրանցից օգտվում են անգամ ժամանակակից գիտնականները^[1]։

Հատկապես մեծ ուշադրություն էր դարձվում աստղերի ու մոլորակների շարժմանը^[1]։ Նրանց գիտելիքները երկնային լուսատուների շարժման բնագավառում բավականին զարգացած էին։ Հաշվումների ճշգրտությունը բավականին բարձր էր գնահատվում^[1]։

Բաբելոնյան աստղագետները կարողանում էին կանխագուշակել խավարումներն ու ճշգրտորեն հաշվում էին գիշերահավասարը։ Աստղագիտությունը Բաբելոնում իր զարգացման գագաթնակետին հասավ մ. թ. ա. 8-6-րդ դարերում^[2]։ Նաբուգոդոնոսոր արքայի կառավարման ժամանակ աստղագիտությունը նոր բարձունքների հասավ, մասնավորապես, ի հայտ եկավ կենդանակերպը^[3]։

Հունական աստղագիտությունը զարգացավ բաբելոնցիների նվաճումների հիմա վրա^[1]։ Անտիկ հույն աստղագետներն ընդօրինակում էին բաբելոնյան հաշվարկներն ու մեթոդները, նաև որոշ սարքավորումներ^[3]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Тураев, 1935
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Авдиев, 1953
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Ричард Коэн, 2013

Գրականություն խմբագրել

Авдиев, Всеволод Игоревич Астрономия // История Древнего Востока. — Ленинград: Госполитиздат, 1953.
Тураев, Борис Александрович Вавилонская религия и культура // История Древнего Востока / под редакцией В. В. Струве и И. П. Снегирева. — Ленинград, 1935. — Т. 1.
Ричард Коэн В погоне за Солнцем. — 2013. — 12626 с. — ISBN 5457490645

[Тураев—1935——-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Тураев, 1935

[Авдиев—1953——-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Авдиев, 1953

[Ричард_Коэн—2013——-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Ричард Коэн, 2013

[1]

[2]

[3]