Անօրինական պարզ թիվ, պարզ թիվ, որը ներկայացնում է այնպիսի տեղեկատվություն, որը պահպանելը և տարածումը իրավաբանորեն արգելվում է։ Առաջին անօրինական պարզ թվերից մեկը ստեղծվել է 2001 թվականին։ Այլ կերպ ասած, անօրինական պարզ թիվը համակարգչային ծրագիր է, որը շրջանցում է DVD սկավառակների հեղինակային իրավունքի պահպանման տեխնիկական միջոցները (DRM)։ Այս ծրագրերի տարածումը Միացյալ Նահանգներում անօրինական է՝ համաձայն Digital Millennium Copyright Act-ի[1]։ Անօրինական պարզ թիվը անօրինական թվի տեսակ է։.

Նախապատմություն խմբագրել

 
DeCSS կոդը կարող է օգտագործվել DVD-ի կրկնապատճենման պաշտպանությունը շրջանցելու համար։

Առաջին անօրինական պարզ թվերից մեկն ստեղծել է Ֆիլ Քերմոդին 2001 թվականի մարտին։ Այն C սկզբնական կոդի երկուական տարբերակն է։ C սկզբնական կոդը DeCSS գաղտնազերծման ալգորիթմն իրականացնող համակարգչային ծրագիր է, որը համակարգիչն օգտագործում է DVD սկավառակի կրկնապատճենման պաշտպանությունը շրջանցելու համար[1][2]։

DeCSS-ի հեղինակ Ջոն Լեխ Ջոհանսենի պաշտոնական մեղադրանքի և DeCSS կոդը հրապարակելու իրավաբանական արգելանքի դեմ տարբեր կերպ բողոքներ են եղել[3]։ Դրանցից մեկը անօրինական կոդի ձևափոխումն էր բնական հասանելի եղանակի։ Քանի որ համակարգչային ծրագիրը կազմող բիթերը արտահայտում են որոշակի թիվ, նախագծվել էր թիվը հասանելի և տպագրելի դարձնել, օրինակ՝ տպագրելով շապիկի վրա։ Քանի որ պարզ թիվը թվերի տեսության հիմնարար հասկացություններից է, այն կախված չէ որևէ իրավաբանական սահմանման կամ կարգավորման հետ։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 «Prime glossary - Illegal prime». Primes.utm.edu. 1999 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 26-ին.
  2. «Prime Curios – first known non-trivial executable prime». Primes.utm.edu. 2001 թ․ սեպտեմբերի 10. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 26-ին.
  3. Hamilton, David P. "Banned Code Lives in Poetry and Song"