Անաստվածության հնգամյակ
Անաստվածության հնգամյակ, 1932 թվականին Եմելյան Յարոսլավսկու գլխավորությամբ Մարտնչող անաստվածների միության լոզունգը՝ ԽՍՀՄ-ում մինչև 1937 թվականի մայիսի 1-ը «Աստծո անունը մոռանալու» անհրաժեշտության մասին[1]։
«Անաստվածության հնգամյակի» մասին առաջին անգամ խոսք գնաց 1929 թվականի աշնանը[2], որն ուղղված էր ԽՍՀՄ-ում կրոնի ոչնչացմանը։ Չնայած տպագրվող հրատարակությունների պնդումներին առ այն, որ 1932 թվականի մայիսի 15-ին Ստալինն իբր ստորագրել է «անաստվածության հնգամյակի» մասին որոշում՝ կրոնն արմատախիլ անելու կոնկրետ խնդիրներով, նմանատիպ փաստաթղթի գոյությունը վկայող ոչ մի ապացույց չկա։ Կային միայն Հակակրոնական կոմիտեի ոչ պաշտոնական և ոչ մի տեղ չտպագրված ծրագրերն այն մասին, որ
|
1932-1933 թվականներին պետք է փակվեին բոլոր եկեղեցիները, աղոթատները, սինագոգները և մզկիթները, 1933-1934 թվականներին պետք է անհետանային բոլոր կրոնական ներկայացուցչությունները, 1934-1935 թվականներին երկիրը և նախևառաջ երիտասարդությանը պետք է համակեին հակակրոնական պրոպագանդայով, 1935-1936 թվականներին պետք է անհետանային վերջին աղոթատները և բոլոր հոգևորականները, իսկ 1936-1937 թվականներին՝ պահանջվում էր կրոնը դուրս մղել ամեն տեղից[3][4]։ | 
|
Այնուամենայնիվ Խորհրդային միությունը ամեն ձև աջակցում էր աթեիստական շարժմանը, որը 1931 թվականին զեկուցում էր, որ երկրում գոյություն ուներ 3000 «անաստվածության բրիգադ»։ 1932 թվականին Ռուս ուղղափառ եկեղեցու և նրա սպասավորների հալածանքը նոր թափ ստացավ․ փակվեց 70 թեմ, ձերբակալվեց 40 արքեպիսկոպոս (մնաց միայն 4 արքեպիսկոպոս ազատության մեջ), փակվեց եկեղեցիների 95 %-ը, որոնք գործում էին դեռ 1920-ական թվականներին։
Չնայած հակակրոնական միջոցառումների արագացված ծրագրի՝ 1937 թվականի մարդահամարի ժամանակ իրենց ուղղափառ հավատացյալ անվանեցին քաղաքային բնակչության 1/3-ը և գյուղական բնակչության 2/3-ը, այսինքն՝ ԽՍՀՄ-ի բնակչության ավելի քան կեսը[5]։ Այլ տվյալներով՝ ԽՍՀՄ-ի 16 տարեկանից բարձր ոչ գրագետ 30 մլն բնակչության 84 %-ը (կամ 25 մլն-ը) խոստովանեց, որ հավատացյալ է, իսկ 68,5 մլն գրագետներից՝ 45 %-ը (կամ ավելի քան 30 մլն-ը)։
Չերկասի քաղաքում մահացած եկեղեցական գործիչների և եկեղեցական ճարտարապետական հուշարձանների ոչնչացման հիշատակին կանգնեցվեց Ավերված տաճարների հուշարձանը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Стецовский Ю. И. "История советских репрессий", Том 2. Гласность, 1997. ISBN 9785884450110. Стр. 85.
- ↑ БЕЗБОЖНАЯ ПЯТИЛЕТКА, Православная энциклопедия. Том IV. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2002. — С. 443-444. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 5-89572-009-9
- ↑ Фирсов С. Л. Была ли безбожная пятилетка? // Независимая газета: НГ-религии, 2002, 30 октября.
- ↑ Этапы приведены по реконструкции, выполненной ленинградским профессором С. Н. Савельевым.
- ↑ Валентин Семёнов Религиозность в России и Петербурге // «Русская народная линия», 18.12.2009