Ամոնիումի քլորիդ

Ամոնիումի քլորիդ անուշադր, NH₄Cl, աղաթթվի ամոնիակային աղը։

Ամոնիումի քլորիդ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Դասական անվանակարգում	ամոնիումի քլորիդ
Ավանդական անվանում	անուշադր
Քիմիական բանաձև	ClH₄N
Ֆիզիկական հատկություններ
Ագրեգատային վիճակ	անգույն խորանարդաձև բյուրեղներ
Մոլային զանգված	8,8E−26 կիլոգրամ գ/մոլ
Խտություն	1,53 ± 0,01 գ/լ գ/սմ³
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան	337,6 °C °C
Սուբլիմացման ջերմաստիճան	662 ± 1 ℉
Եռման ջերմաստիճան	520 °C °C
Գոյացան էնթալպիա	-314,2 կՋ/մոլ
Գոլորշու ճնշում	1 ± 1 mm Hg
Քիմիական հատկություններ
Լուծելիությունը ջրում	(20 °C-ում) 37,2 գ/100 մլ
Դասակարգում
CAS համար	12125-02-9
PubChem	25517
EINECS համար	235-186-4
SMILES	N.Cl
ЕС	235-186-4
RTECS	BP4550000
ChEBI	23807
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ֆիզիկական հատկություն

Անգույն, օդում կայուն բյուրեղներ են, խտությունը՝ 1526 կգ/մ³։

Լուծելիությունը NH₄Cl-ում (գ/100 գ ջրում) ջերմաստիճանի առկայությամբ

0 °C	10 °C	20 °C	30 °C	40 °C	50 °C	60 °C	70 °C	80 °C	90 °C	100 °C
29,4	33,3	37,2	41,4	45,8	50,4	55,2	60,2	65,6	71,3	77,3

Քիմիական հատկություն

Լավ է լուծվում ջրում (20 °C-ում՝ 27,2%) և հեղուկ ամոնիակում։

${\mathsf {NH_{4}Cl+NaOH\rightarrow NaCl+H_{2}O+NH_{3}}}$

Ամոնիումի քլորիդի ջրային լուծույթները թույլ թթվային են։ 184,3 °C-ից բարձր ջերմաստիճաններում մասամբ քայքայվում է (338 °C-ում՝ լրիվ)՝ առաջացնելով $NH_{3}$ և $HCl$։

${\mathsf {NH_{4}Cl+NaNO_{2}\rightarrow NaCl+N_{2}+2H_{2}O}}$

• Էլեկտրական հոսանքի ազդեցությամբ քայքայվում է առաջացնելով $NCl_{3}$.

Ստացում

Ստացվում է ամոնիակի և աղաթթվի փոխազդմամբ (ջրային լուծույթում).

${\mathsf {NH_{3}+H_{2}O+CO_{2}+NaCl\rightarrow NaHCO_{3}+NH_{4}Cl}}$

նաև ամոնիակային եղանակով սոդայի արտադրության ժամանակ՝ որպես կողմնակի նյութ։

${\mathsf {8NH_{3}+3Cl_{2}\rightarrow N_{2}+6NH_{4}Cl}}$

Կիրառում

Կիրառվում է՝

• գալվանական չոր մարտկոցների արտադրությունում,
• զոդման և կլայեկման համար,
• ռազմական գործում՝ որպես ծուխ առաջացնող նյութ
• բժշկության մեջ (սրտային այտուցների ժամանակ և սնդիկային միզամուղ դեղորայքի ներգործությունը ուժեղացնելու համար)։

Տես նաև

• Հիդրոլիզ

Գրականություն

• Helga Dittberner: Zur Geschichte des Salmiaks in der islamischen und vorislamischen Chemie, Rete 1 (1972), S. 347–363.
• Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, New York 2002 ISBN 0-07-049439-8.
• Julius Ruska: Sal ammoniacus, nusâdir und Salmiak, Sitzungsberichte der Heidelberger Akademie der Wissenschaften: phil.-historische Klasse, 14 (1923), 5, S. 3–23.

Արտաքին հղումներ

• Calculators: surface tensions, and densities, molarities and molalities of aqueous ammonium chloride
• CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամոնիումի քլորիդ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 326)։