Վիքիպեդիա

Ալոնսո Կանո

Կանո Ալոնսո (իսպ.՝ Alonso Cano de Almansa, մարտի 19, 1601(1601-03-19)[1][2][3], Գրանադա, Կաստիլիա և Լեոն[4][2] - սեպտեմբերի 3, 1667(1667-09-03)[5][6][7][…], Գրանադա, Կաստիլիա և Լեոն[4][2]), իսպանացի քանդակագործ և գեղանկարիչ, բարոկկո ոճի ներկայացուցիչ։

Ալոնսո Կանո
իսպ.՝ Alonso Cano de Almansa
Ծնվել էմարտի 19, 1601(1601-03-19)[1][2][3]
ԾննդավայրԳրանադա, Կաստիլիա և Լեոն[4][2]
Վախճանվել էսեպտեմբերի 3, 1667(1667-09-03)[5][6][7][…] (66 տարեկան)
Մահվան վայրԳրանադա, Կաստիլիա և Լեոն[4][2]
ՔաղաքացիությունԻսպանիա[8]
Մասնագիտություննկարիչ, քանդակագործ, ճարտարապետ և գծագրող
Ոճբարոկկո[9]
Թեմաներգեղանկարչություն
 Alonso Cano Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ալոնսոն՝ քանդակագործ և ճարտարապետ Միգել Կանո Պաչեկոյի և նկարչության դասատու Մարիա Ալմանսա Պաչեկոյի որդին, կերպարվեստի գաղտնիքների ու նրբությունների մեջ խորամուխ է եղել՝ աշակերտելով նաև Վելասկեսի ուսուցչին՝ Ֆրանսիսկո Պաչեկոյին ու քանդակագործ Խուան Մարտինես Մոնտանիեսին։ Առաջին գործը, որ ճանաչում ու համբավ է բերել նրան, սուրբ Ֆրանսիսկո դե Բորխի դիմանկարն էր (1624 թ.): Իսկ նրա մեծագույն աշխատանքը համարվում է Սևիլյայի Սանտա Մարիա դե Լեբրիխա եկեղեցու խորանի պատկերազարդումը։ 1638 թվականին Ալոնսոն տեղափոխվել է Մադրիդ, որտեղ նոր պատվերներ ստանալուն նպաստել է կոմս Օլիվարեսի և արդեն համբավ նվաճած նկարիչ Վելասկեսի հետ մտերմությունը։

1644 թվականին նրան մեղադրել են իր կնոջ սպանության մեջ, բանտ են նետել, կտտանքների ենթարկել, սակայն նա չի կոտրվել, կարողացել է ապացուցել իր անմեղությունը և ազատ է արձակվել։ Տեղափոխվել է Վալենսիա՝ սրբակրոնություն ընդունելու և վանք մտնելու նպատակադրումով։ 1652 թվականին վերադարձել է հայրենի Գրանադա, որտեղ Ֆիլիպ IV արքայի միջնորդությամբ նշանակվել է տաճարի տնտեսվար։ Միաժամանակ շարունակել է ստեղծագործել. պատկերազարդել է այդ տաճարի գլխավոր մատուռը, որից հետո նշանակվել է տաճարի գլխավոր նկարիչ, սակայն շատ ժամանակ չանցած՝ վախճանվել է։ Թաղվել է Գրանադայի տաճարի կրիպտեում (ստորգետնյա խորանում)։

Ալոնսո Կանոյի արվեստում համադրված, միահյուսված են մաներիզմի և բարոկկոյի տարրերը։ Նրա ստեղծագործություններում զգալի է իտալական կերպարվեստի ազդեցությունը։

Կանոյի համբավավոր աշակերտներից են քանդակագործներ Պեդրո դե Մենան և Խոսե դե Մորան։

Ալոնսո Կանոյի պատվին՝ նրա անունով են կոչել մեկական փողոց ու մետրոյի կայարան Իսպանիայի մայրաքաղաք Մադրիդում՝ այդ կերպ հավերժացնելով անվանի արվեստագետի հիշատակը։

Գործունեություն խմբագրել

Աշխատել է Սևիլյայում, Մադրիդում, Վալենսիայում, Գրանադայում։

Ալոնսո Կանոյի բազմագույն քանդակներն առանձնանում են կոթողայնությամբ, ոգեղենությամբ, կենսական արտահայտչականությամբ (Գրանադայի տաճարի սրբերի արձաններն ու կիսանդրիները, 1658-1660 թվականներ)։ Գրանադայի տաճարի արևմտյան ճակատի Կանոյի նախագիծը 1703 թվականին իրականացրել է ճարտարապետ Խուան Գրանադոսը։

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Սբ. Ֆրանսիսկո դե Բորխա
  •  
    Անարատ հղություն, 1618–20
  •  
    Սուրբ Հովհաննեսն ու թունավորված գավաթը, 1635–37
  •  
    Քրիստոսն ու սամարիացի կինը, 1640
  •  
    Իր զգեստները հավաքող Քրիստոսը, 1646
  •  
    Խաչված Քրիստոսը, 1646
  •  
    Քրիստոսն ու երկու հետևորդները Էմմաուսի ճանապարհին, 1635-1650
  •  
    Իսպանացի արքայի իդեալական դիմապատկեր, 1643
  •  
    Սբ. Վինսենթ Ֆեռերն աղոթելիս, 1644–45
  •  
    Սբ. Բերնարդը, c. 1656–60
  •  
    Անտոնիոս Պադովացին, 1660–62
  •  
    Անարատ հղություն
  •  
    Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ
  •  
    Գրանադայի տաճարի ճակտոնը
  •  
    Ալոնսո Կանոյի հուշարձանը իր ծննդավայր Գրանադայում

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095546435
  3. ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 http://vocab.getty.edu/page/ulan/500115519
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Իսպանիայի ազգային գրադարան — 1711.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 RKDartists (նիդերլ.)
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Stratton S. Cano, Alonso // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T013696
  8. ↑ https://www.kulturarv.dk/kid/VisKunstner.do?kunstnerId=34617
  9. ↑ https://www.museodelprado.es/en/the-collection/artist/cano-alonso/850ee711-716e-4a02-8bda-cb0f3ed3b752

Գրականություն խմբագրել

  • Alonso Cano. Arte e iconografía, Granada։ Arzobispado de Granada, 2002
  • GÓMEZ MORENO, Manuel. Alonso Cano, escultor. Archivo Español de Arte y Arqueología. Madrid: 1926, Nº 2.p. 195.
  • GÓMEZ MORENO, Mª Elena. Alonso Cano. Granada: 1954. pp. 34–35 y 66-67.
  • MARTÍNEZ CHUMILLAS, Manuel. Alonso Cano. Pintor, escultor y arquitecto. Madrid: 1949
  • PALOMINO, Antonio (1988). El museo pictórico y escala óptica III. El parnaso español pintoresco laureado. Madrid : Aguilar S.A. de Ediciones. ISBN 84-03-88005-7.
  • PÉREZ SÁNCHEZ, Alonso E. (1992), Pintura Barroca en España, 1600-1750. Madrid: Cátedra, ISBN 9788437609941
  • SÁNCHEZ-MESA MARTÍN, Domingo. El arte del barroco: escultura-pintura y artes decorativas. En: PAREJA LÓPEZ, Enrique. Historia del Arte en Andalucía, t. VII. Sevilla: 1991. p. 211.
  • VÉLIZ, Zahira; CERÓN, Mercedes (2011), Alonso Cano (1601-1667), dibujos: catálogo razonado, Santander: Fundación Botín, ISBN 9788496655775
  • WETHEY, Harold E. (1983), Alonso Cano: pintor, escultor y arquitecto, Madrid: Alianza Editorial, 1983, ISBN 9788420670355

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալոնսո Կանո» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 239)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ալոնսո_Կանո&oldid=9801085» էջից