Ազալայ
Աղի քարավաններ Սահարայում կամ Ազալայ տուարեգների առևտրային քարավաններ են, որոնք առևտուր են իրականացնում Սահարայի և Սահելի շրջանների միջև։ Որպես տրանսպորտ օգտագործվում են դրոմադեր ուղտերը։ 21-րդ դարի սկզբի դրությամբ շարունակում է գործել երկու հիմնական երթուղի ՝ Ազալայը Տիմբուկտու քաղաքի և աղի լճակների միջև Տաոդենիում, Մալիում[1], և Թագլամտը (կամ Տարալամթը[2]), որը ձգվում է Ագադես քաղաքի շրջակայքից մինչև Ֆաչի և Բիլմա, Նիգերի Տեներե անապատում։
Ապրանքների փոխանակումը, որում առանցքային դեր է խաղացել աղը, այս տարածաշրջանում հայտնի է դեռևս միջնադարից[3]։ Նախկինում քարավանները հաճախ բաղկացած էին մի քանի հազար ուղտերից, սակայն այժմ դրանք սովորաբար կազմում են 300-ից 500[4]։ Քարավանների երթուղիներով ճանապարհորդելը մեծ դժվարություններ է առաջացնում առևտրականների համար[5]։
Տիմբուկտու - Տաուդեննի երթուղի խմբագրել
Ազալայի երթուղին, որը տանում է Տիմբուկտուից Տաոդեննի և Թեգազա՝ աղի արդյունահանման մեկ այլ կենտրոն, գտնվում է Սահարայի հյուսիսում։ Անցյալ դարերում և մինչև մոտ 1940-ական թվականները քարավանները ոսկով և ստրուկներով գնում էին հյուսիս և վերադառնում Թեգազայից և Տաոդեննիից ձեռագործ աշխատանքներով և աղով[6]։
Ագադես- Բիլմա երթուղի խմբագրել
Քարավանի ճանապարհորդությունը Ագադես - Բիլմա երթուղու երկայնքով, որն անցնում է Տեներե անապատով և Ֆաչի օազիսով, տևում է մոտ երեք շաբաթ (երկու ուղղություններով)։ Ավանդույթի համաձայն՝ նա տարին երկու անգամ մեկնում է Ագադեսից՝ Էյրի սարահարթի գլխավոր քաղաքից, դեպի աղի լճակներ և անցնում Կավարի կիրճի մի քանի օազիսներով։ Ամեն նոյեմբեր և մարտ ամիսներին Ագադեսի տուարեգ առևտրականները սննդամթերք և այլ ապրանքներ են փոխանակում օազիսի բնակիչների կողմից արդյունահանվող աղի թերթիկների հետ[7]։ Այնուհետև աղն ուղարկվում է հաուսա ժողովրդով բնակեցված հարավային շրջաններ վաճառելու անասնաբուծական կարիքների համար[8]։
Ագադեսից աղի դիմաց ապրանքների արտահանումը սկսվել է 18-րդ դարում այն բանից հետո, երբ տուարեգները գրավել են Կավար օազիսը, որը նախկինում պատկանում էր Կանեմ Բորնու կայսրությանը։ Նախկինում քարավանները երբեմն ղեկավարում էին անձամբ տուարեգ ամենոքալները[9]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Mali — Azalai
- ↑ Werner Gartung: Tarhalamt. Die Salzkarawane der Kel Ewey. Museum für Völkerkunde, Freiburg im Breisgau 1987, ISBN 3-923804-15-6.
- ↑ Salz — Seit Jahrtausenden ein begehrtes Mineral. Արխիվացված 2015-05-02 Wayback Machine Planet Wissen.
- ↑ Salzkarawane in der Ténéré. Արխիվացված 2020-09-26 Wayback Machine Фото: George Steinmetz: Wüsten von oben. Frederking & Thaler, München 2012, ISBN 978-3-89405-965-1.
- ↑ Werner Gartung: Die Salzkarawane. Mit den Tuareg durch die Ténéré. Reise Know−How Verlag, 2003, ISBN 3-89662-380-X.
- ↑ Mark de Villiers, Sheila Hirtle (July–August 2007). «Space, Time, and Timbuktu». Natural History. 116 (6). Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
- ↑ Barbara Rocksloh-Papendieck, Henner Papendieck: Logbuch einer Reise von Timbuktu nach Taoudeni 23. — 28. Dezember 2007. Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine GTZ/KfW, S. 7: Schuldknechtschaft, Fotos: S. 4, 6 (PDF; 871 kB).
- ↑ Decalo, p.41, 133, 134
- ↑ Decalo, p.41.
Գրականություն խմբագրել
- Decalo, James (1979). Historical Dictionary of Niger. Metuchen, NJ: Scarecrow Press. էջեր 40–41. ISBN 0-8108-1229-0.