Աբունա Եմաթա Գուհ

Աբունա Եմաթա Գուհ;
Հիմնական տվյալներ
Տեսակ	եկեղեցի
Երկիր	Եթովպիա
Տեղագրություն	Տիգրայ շրջան
Նվիրված	Abba Yamata?
	Abuna Yemata Guh Վիքիպահեստում

Աբունա Եմաթա Գուհ (ամհարերեն՝ አቡነ የማታ ጎህ), ժայռափոր եկեղեցի, որը գտնվում է Եթովպիայի Տիգրայ շրջանի Հավզեն շրջանում։ Այն գտնվում է 2580 մ բարձրության վրա^[1], դժվարամատչելի է և կարելի է հասնել միայն ոտքով։ Այն հայտնի է 5-րդ դարով թվագրվող գմբեթով և որմնանկարներով և իր յուրահատուկ ճարտարապետությամբ^[2]։

Նկարագիր խմբագրել

Եկեղեցին Եթովպիաում կառուցված 35-ից ավելի ժայռափոր եկեղեցիներից մեկն է^[3]։ Այն գտնվում է հին Գարալթայում։ Մուտքը գտնվում է ժայռի բարձրունքում, որին կարելի է հասնել միայն մագլցելով^[4]։ Այցելուները պետք է անցնեն բնական քարե կամրջով, որի երկու կողմերում կա մոտավորապես 250 մ խորությամբ ձոր, իսկ այնուհետև պետք է անցնեն նեղ, փայտե կամրջով^[5]։ Մուտքին հասնելու համար հարկավոր է հաղթահարել ուղղահայաց ժայռի վերելքը, որին հաջորդում է 300 մ երկարությամբ և 50 սմ լայնքով ժայռի ելուստը^[6]։ Ուղղաձիգ ժայռերը, որտեղ փորել են եկեղեցին` կազմված են Էնտիկո և ադիգրատ ավազաքարերից, որոնք ավազաքարային գոյացության վերջին էրոզիայի մնացորդներն են, որոնք ժամանակին ծածկել են նախաքեմբրյան հիմքը^[7]։

Պատմություն խմբագրել

Եկեղեցու ինտերիեր

Ըստ տեղական լեգենդի, եկեղեցին փորվել է վեցերորդ դարում և նվիրված է Աբունա Եմաթային (նաև կոչվում է Աբբա Եմաթա), ինը սրբերից մեկին։ Ավանդաբար ենթադրվում է, որ ինը սրբերը եկել են Հռոմից, Կոստանդնուպոլսից և Սիրիայից հինգերորդ դարի վերջից մինչև վեցերորդ դարի սկիզբը^[8]^[9]։

Որմնանկարներ խմբագրել

Եկեղեցու պատերի և գմբեթների նկարները պահպանվել են ողջամիտ վիճակում։ Այս երևույթի պատճառը հասկանալու համար լայնածավալ ուսումնասիրություն է իրականացվել^[6]։ Եկեղեցու հետագծերի ձևավորումը կրկնում է Գերալթայի մոտակա եկեղեցիներում հայտնաբերվածները, ինչպիսին է Դեբրե Ցիոն եկեղեցին։ Ավելի շատ նկարներ կան, որոնք պատկերում են Հին Կտակարանի գործիչներ, քան Նոր Կտակարանի։ Չոր օդը և խոնավության պակասը պահպանել են այս որմնանկարներն իրենց սկզբնական կատարելության մեջ^[10]։ Նկարները թվագրվում են Եթովպիայում քրիստոնեության սկզբնական հետքերով և ինը սրբերի և տասներկու առաքյալների շուրջ^[7]։ Ամենահին սրբապատկերները երկա-եռապատկերների տեսքով են, որոնք թվագրվում են տասնհինգերորդ դարով^[11]։

Պատկերասրահ
Եկեղեցու գմբեթի ֆրեսկոն
Դժվար վերելքի ճանապարհը
Եկեղեցու ինտերիերը
Ուղղաձիգ ժայռերը, որտեղ փորել են եկեղեցին

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ The Rough Guide to Ethiopia (1 ed.). UK: Rough Guides. 2015 թ․ մարտի 2. էջեր 160. ISBN 9780241181850.
↑ Buxton, David (1970). The Abyssinians (1. publ. ed.). London: Thames & Hudson. էջ 145. ISBN 9780500020708.
↑ Briggs, Philip (2002). Ethiopia (3rd ed.). Chalfont St. Peter: Bradt. էջ 250. ISBN 978-1841620350.
↑ «Ethiopia's living churches – in pictures». The Guardian. 2017 թ․ դեկտեմբերի 14.
↑ Scott, Audrey; Noll, Daniel (2014 թ․ օգոստոսի 22). «In Ethiopia, an adrenaline-filled act of faith». BBC Online.
↑ ^6,0 ^6,1 Gebremariam, Kidane Fanta; Kvittingen, Lise; Nicholson, David Graham (2016 թ․ սեպտեմբերի 28). «Multi-analytical investigation into painting materials and techniques: the wall paintings of Abuna Yemata Guh church». Heritage Science. 4 (1). doi:10.1186/s40494-016-0101-6.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)
↑ ^7,0 ^7,1 Williams, Frances M. (2016). Understanding Ethiopia: Geology and Scenery (illustrated ed.). Springer. էջ 343. ISBN 9783319021805.
↑ Votrin, Valery (January 2005). «The Orthodoxy and Sustainable Development a Potential for Broader Involvement of the Orthodox Churches in Ethiopia and Russia». Environment, Development and Sustainability. 7 (1): 9–21. doi:10.1007/s10668-003-5053-9.
↑ Hable Selassie, Sergew (1972). Ancient and medieval Ethiopian history to 1270 (English). Printed by United Printers. էջ 370. OCLC 868317.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Fitzgerald, Mary Anne; Marsden, Philip. The Living Churches of an Ancient Kingdom. American University in Cairo Press. էջ 536. ISBN 9789774168437.
↑ Henze, Paul B. (2001). Layers of time a history of Ethiopia (2nd impr. ed.). London: Hurst. էջ 79. ISBN 9781850653936.

[1] The Rough Guide to Ethiopia (1 ed.). UK: Rough Guides. 2015 թ․ մարտի 2. էջեր 160. ISBN 9780241181850.

[2] Buxton, David (1970). The Abyssinians (1. publ. ed.). London: Thames & Hudson. էջ 145. ISBN 9780500020708.

[3] Briggs, Philip (2002). Ethiopia (3rd ed.). Chalfont St. Peter: Bradt. էջ 250. ISBN 978-1841620350.

[4] «Ethiopia's living churches – in pictures». The Guardian. 2017 թ․ դեկտեմբերի 14.

[5] Scott, Audrey; Noll, Daniel (2014 թ․ օգոստոսի 22). «In Ethiopia, an adrenaline-filled act of faith». BBC Online.

[paintResearch2-6] 6,0 ^6,1 Gebremariam, Kidane Fanta; Kvittingen, Lise; Nicholson, David Graham (2016 թ․ սեպտեմբերի 28). «Multi-analytical investigation into painting materials and techniques: the wall paintings of Abuna Yemata Guh church». Heritage Science. 4 (1). doi:10.1186/s40494-016-0101-6.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ չպիտակված ազատ DOI (link)

[unEthio2-7] 7,0 ^7,1 Williams, Frances M. (2016). Understanding Ethiopia: Geology and Scenery (illustrated ed.). Springer. էջ 343. ISBN 9783319021805.

[8] Votrin, Valery (January 2005). «The Orthodoxy and Sustainable Development a Potential for Broader Involvement of the Orthodox Churches in Ethiopia and Russia». Environment, Development and Sustainability. 7 (1): 9–21. doi:10.1007/s10668-003-5053-9.

[9] Hable Selassie, Sergew (1972). Ancient and medieval Ethiopian history to 1270 (English). Printed by United Printers. էջ 370. OCLC 868317.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[10] Fitzgerald, Mary Anne; Marsden, Philip. The Living Churches of an Ancient Kingdom. American University in Cairo Press. էջ 536. ISBN 9789774168437.

[11] Henze, Paul B. (2001). Layers of time a history of Ethiopia (2nd impr. ed.). London: Hurst. էջ 79. ISBN 9781850653936.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]