Աբել Մխիթարյան

հայ հայագետ, պատմաբան
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մխիթարյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Աբել Մխիթարյան (1804[1], Վաղարշապատ, Ղաջարական Պարսկաստան - 1873[1], Վաղարշապատ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1]), հայագետ-պատմաբան, թարգմանիչ (հունարենից

Աբել Մխիթարյան
Ծնվել է1804[1]
Վաղարշապատ, Ղաջարական Պարսկաստան
Մահացել է1873[1]
Վաղարշապատ, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտությունհայագետ և պատմաբան
Ալմա մատերԵրուսաղեմի ժառանգավորաց վարժարան[1]
Տիրապետում է լեզուներինհայերեն

Կյանք և գործունեություն խմբագրել

Սովորել է Էջմիածնի ժառանգավորաց վարժարանում, ապա դարձել միաբանության անդամ, վարել հոգևոր ու կրթական պաշտոններ։ Եղել է Տրապիզոնի հոգևոր առաջնորդը, հիմնել «Թանգարան Հայկազյան» ընկերությունը։ Պաշտոնավարել է նաև Կոստանդնուպոլսում[2]։

Աշխատակցել է «Կռունկ Հայոց աշխարհին», «Բանասեր», «Արարատ» և այլ պարբերականների։ Առանձին գրքերով հրատարակել է «Ճանապարհորդություն յԱնի» (1855), «Պատմություն մենաստանին Հառիճո ի Շիրակ» (1856), «Վեպ գաղթականության հայոց Տրապիզոնու» (1857), «Անուշավան ի գերեվարս» (1860), «Ճանապարհորդություն ի Դավրեժ» (1861), «Վաղարշապատ քաղաքամայր Հայաստանի» (1874) և այլ գործեր[3]։

Մատենագիտություն խմբագրել

Գրքեր խմբագրել

  • Ճանապարհորդութիւն յԱնի (1855)
  • Պատմութիւն մենաստանին Հառիճոյ ի Շիրակ (1856)
  • Վէպ գաղթականութեան հայոց Տրապիզոնու (1857)
  • Անուշաւան ի գերեւարս» (1860)
  • Ճանապարհորդութիւն ի Դավրէժ (1861)
  • Հայոց ազգի քաղաքական վիճակը միջին դարերէն (1862)
  • Պատմութիւն ժողովոց Հայաստանեայց եկեղեցւոյ... (1874)
  • Վաղարշապատ քաղաքամայր Հայաստանի... (1874)[4]
  • Կաթուղիկէ Մայր եկեղեցի Վաղարշապատայ... (1875)

Մամուլ խմբագրել

Թարգմանություններ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.)Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 634.
  2. «AV Production - Աբել Մխիթարյան». avproduction.am. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 25-ին.(չաշխատող հղում)
  3. «Koha online catalog › Entry». haygirk.nla.am. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 25-ին.
  4. Մխիթարյան, Աբել (1874). Վաղարշապատ քաղաքամայր Հայաստանի։ Հանդերձ աշխարհագրութեամբ Այրարատեան նահանգի. տպ. սրբոյ Կաթուղիկէ Էջմիածնի.
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբել Մխիթարյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 634  
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո: